DHA Giriş Tarihi: 2025-12-18 12:07

DepremBİS'in çok önemli yeni özelliği: Depremin etki alanlarını ve şiddetini gösteriyor

BEUN Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, sosyal sorumluluk projesi kapsamında geçen yıl, Türkiye'deki her noktanın zemin ve fay hatlarının üretebileceği deprem bilgilerini gösteren internet tabanlı, interaktif DepremBİS (Deprem Bilgi Sistemi) uygulamasını geliştirdi.

Kutoğlu, ‘Deprembis.com.tr’ adresinden erişilebilen uygulamaya olası depremin etkileyeceği bölgeleri, yaşanacak hasarı renklerle gösteren ve yazılı değeri belirten modülü eklediklerini söyledi. Şu ana kadar Türkiye’de bulunan 50 fay hattı incelenip yazılıma entegre edildi. Yazılımın arka planda çalışmaya devam edip yeni fay verilerini de işlemeye, işlendikçe de sisteme eklenmeye devam ettiğini belirtti.

Kutoğlu, farkındalık oluşturmak istediklerini söyleyerek, “Ülkemiz bir deprem ülkesi, vatandaşlarımız da oturdukları bölgelerdeki fayları bilmek istiyorlar, faylar hakkında bilgi edinmek istiyorlar. Bu faylar ne kadar büyüklükte depreme neden olabilir, kendi zeminlerinin durumu nedir bunları öğrenmek istiyorlar.”

“Biz de farkındalık yaratmak adına web sayfası oluşturmuştuk, ‘deprembis.com.tr’ adı altında. Buraya vatandaşlarımız girip üye olup bölgelerindeki fayları sorgulayabiliyor, fayların neden olabileceği depremlerin büyüklüklerini ve evlerinin zemin bilgilerini sorgulayabiliyorlardı” dedi.

Prof. Dr. Kutoğlu, “Biz bu uygulamayı biraz daha geliştirdik. Şimdi fayların üzerine tıkladıklarında bu fayların, hangi mevkide hangi bölgede ne kadar hasar yapabileceğini hesapladık ve bunu da servis ettik. Yapacakları şey sadece ‘deprembis.com.tr’ye girip üye olup ilgilerini çeken, kendilerini etkileyebileceğini düşündükleri fayların üzerine tıkladıklarında haritada, depremin etki alanını ve bu etki alanı içerisinde ne kadar hissedeceklerini veya bölgelerinde hangi ağırlıkta bir hasar meydana gelebileceğini sorgulamaları mümkün olabilecek” diye konuştu.

Bir fay seçildiğinde ‘etki alanını göster’ seçeneğiyle sorgulama yapıldığında, olası bir depremin etki alanı ve muhtemel hasar miktarının görülebileceğini söyleyen Prof. Dr. Kutoğlu sözlerini şöyle tamamladı:

“Son dönemde çokça tartışma konusu olan Çınarcık Fayı adı verilen bu fayın kırılması durumunda beklenen hasar bölgesi hemen haritada karşınıza çıkıyor. Mavi alanlar, hafif hissedilen ve hasar beklenmeyen alanlar oluyor. Burada bir sarı noktayı seçtim. Burada depremin çok güçlü hissedileceğini ama hasarın orta seviyede olabileceğini öğrenebiliyoruz."

"Çınarcık Fayı baktığımız zaman İstanbul’un Marmara Denizi kıyısındaki özellikle Küçükçekmece ve Büyükçekmece kısmında hasarın yumuşak zeminli bölgelerde daha büyük olabileceğini sonuçta bir mühendislik hesaplaması, olasılıklar dahilinde görüyoruz. Kuzeye doğru hasarın daha az olacağını görüyoruz. (Bursa’yı işaret ederek) buralar sulak alanların kenarları, çökelti alüvyon alanlar dere kenarları gibi alanlar, deprem bölgesinde uzak olsalar da buralarda zemin durumu nedeniyle zeminin daha zayıf olması nedeniyle hasar meydana gelme durumu söz konusu olabilir” dedi.