Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-10 03:27 Güncelleme Tarihi: 2025-12-10 03:34

Çin, Türkiye'nin bolca sahip olduğu madenden üretti! Hipersonik jet yakıtında kullanılıyor

Çinli araştırmacılar, deniz suyundan aynı anda hem içilebilir su hem de stratejik öneme sahip bor elementini elde edebilen yeni bir teknoloji geliştirdi. Güneş enerjisiyle çalışan MMS adlı kompozit jel, suyun buharlaşmasını sağlarken bor iyonlarını yapısına hapsederek geri kazanılmasını mümkün kılıyor.

Borun özellikle Çin’in hipersonik silah programındaki scramjet motorlarında kullanılan katı yakıtın temel bileşenlerinden biri olması, bu çalışmayı stratejik bir konuma taşıyor. Çin bu elementte dışa bağımlı kalırken, dünyanın en büyük bor rezervlerinin Türkiye’de bulunması gelişmenin Ankara açısından da dikkatle izlenmesini gerektiriyor.

Northwest A&F University bünyesinde geliştirilen MMS jeli, güneş ışığını yüksek verimle emen MXene nanomalzemesi, bor iyonlarını tutabilen magnezyum oksit yapısı ve su taşıyabilen aljinat temelli jel matrisiyle çok katmanlı bir sistem oluşturuyor.

Yalnızca 2 milimetre kalınlığındaki bu jel tabakaları deniz suyuyla temas ettiğinde sürekli bir yukarı akış sağlıyor. Üst tabakada gerçekleşen buharlaşma suyu arıtırken, alt tabakada bor iyonları emilerek geri kazanılıyor. Böylece hem su hem de bor elde edilen iki aşamalı bir süreç ortaya çıkıyor.

Laboratuvar ortamında yapılan testlerde MMS jeli, metrekare başına saatte 2,14 kilogram tatlı su üretmeyi başardı. Dokuz saatlik çalışma sonunda 225,52 miligram bor toplandı.

Jelin dayanıklılığı da dikkat çekti; yedi kullanım döngüsünün ardından bor tutma kapasitesinin yüzde 86’nın üzerinde kaldığı görüldü. Su buharlaştırma verimi de neredeyse hiç düşmedi.

Bu veriler, jelin hem arıtma hem de bor geri kazanımı açısından sürdürülebilir bir çözüm sunabileceğini gösteriyor.

Hong Kong’da yapılan saha testlerinde, güneşlenmenin görece düşük olduğu mart ayında bile MMS sistemi yalnızca üç saatlik çalışmada metrekare başına 5,20 kilogram tatlı su üretirken 122,45 miligram bor elde etti.

Arıtılan suda bor kalıntısına rastlanmaması yöntemin hem güvenli içme suyu hem de hammadde geri kazanımı için kullanılabilir olduğunu ortaya koydu.

Bor yalnızca savunma sanayisinde değil, tarımsal üretimde de kritik bir rol oynuyor.

Araştırmacılar yaptıkları bitki deneylerinde bor takviyesinin çimlenme oranlarını artırdığını ve bitki biyokütlesini yükselttiğini belirledi.

Buna rağmen teknolojinin maliyeti, ölçeklenebilirliği ve endüstriyel altyapıya entegrasyonu konusunda daha fazla araştırma yapılması gerektiği ifade ediliyor.

Bor minerali Türkiye'de bol miktarda bulunuyor. Kaynak: Eurekalert