Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-12 15:42

Çamerya Soykırımı tarihi vesikalarla kitaplaştırıldı

Toplumların tarih yolculuğu, kimi dönemlerde derin acılar, keskin kırılmalar ve geriye silinmesi mümkün olmayan izler bırakır. Balkan coğrafyasının kadim halklarından Çamlar da bu acı hafızanın en ağır yükünü taşıyan topluluklardan biri. Yirminci yüzyıl boyunca kimlikleri nedeniyle zulüm gören, topraklarından koparılan, yok sayılan ve büyük bir trajedi yaşayan Çam halkının hikâyesi, yeni bir çalışma ile bir kez daha gün yüzüne çıkıyor. M. ASLI BAYRAM YILMAZ/İSTANBUL

. ALSAR Vakfı ve ALSAR Yayınları, ulusal hafızayı diri tutmaya yönelik çabaları kapsamında, Yunanların Çamlara uyguladığı soykırımın 81. yıldönümüne ithafen hazırladığı iki ciltlik eser ‘Çam sorununa’ mercek tutuyor. Dr. Qerim Lita ve Shkëlzen Halimi’nin titiz çalışmasıyla hazırlanan “Çamerya Trajedisi 1913–1945”, Balkan tarihinin en karanlık dönemlerinden birine ışık tutan kapsamlı bir başvuru eseri olarak okuyucuyla buluştu

. İki ciltten oluşan bu değerli çalışma, Arnavutluk Dışişleri Bakanlığı Tarih Arşivi, Arnavutluk Devleti Merkez Arşivi ve Belgrad’daki Eski Yugoslavya Arşivi’nde yer alan çok sayıda resmi belgenin bir araya getirilmesiyle oluşturulmuş nadir bir kaynak niteliği taşıyor. Kitapta yer alan belgeler, 2000 yılına kadar Arnavutluk–Türkiye ilişkilerine adanmış özel bir koleksiyondan derlenmiş olup, her belgenin arşivdeki konumu titizlikle belirtilmiş.

UNUTULMAMASI GEREKEN ACILAR Eserdeki tüm belgelerin öncesinde Arnavutça, Türkçe ve İngilizce olmak üzere üç dilde hazırlanmış özetler bulunması, çalışmanın hem akademik çevrelere hem de geniş bir okuyucu kitlesine ulaşmasını sağlıyor. Birinci cilt, 23 Mart 1920 ile 30 Ocak 1946 tarihleri arasındaki 217 belgeyi kronolojik bir düzen içinde sunarak Çamerya halkına yönelik baskıların ve trajedinin nasıl ilerlediğini belge niteliğinde gözler önüne seriyor. İkinci cilt ise 207 belge, 30 fotoğraf ve dönemin Yunan basınından alınmış makale ve alıntılarla tarihsel tabloyu daha da derinleştiriyor. Böylece okuyucu hem resmi kayıtlar hem de dönemin basın yansımaları üzerinden çok katmanlı bir değerlendirme yapma imkânı buluyor. ALSAR Vakfı’nın ulusal hafızayı korumaya yönelik yayıncılık çalışmalarının önemli bir parçası olan bu eser, Çamerya trajedisinin unutulmaması için atılmış değerli bir adım olarak raflardaki yerini aldı.