Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-21 11:27

Buzul çağının sessiz tanığı: Kocaköy'ün 'Kalkan Kaya'sı yıllara meydan okuyor

Diyarbakır'ın Kocaköy ilçesinde, zamana ve doğa koşullarına meydan okuyan devasa bir kaya kütlesi, bilim insanlarının ve doğaseverlerin odak noktası haline geldi. İlçe merkezine 4 kilometre uzaklıkta bulunan ve yöre halkı tarafından "Kalkan Kaya" olarak adlandırılan bu oluşum, coğrafi literatürde "Şeytan Masası" veya "Mantar Kaya" olarak biliniyor. Antropolog Naci Akdemir’in incelemelerine göre bu eşsiz yapı, sadece bir aşınma eseri değil, aynı zamanda buzul çağından kalma nadir bir miras. Afrika ve Arabistan plakalarının Avrasya’yı kuzeye doğru itmesiyle her yıl 10-15 milimetre yükselen arazide bulunan bu kaya, bölgenin milyonlarca yıl önceki denizel ve buzul geçmişine ışık tutuyor.

Diyarbakır'ın Kocaköy ilçesinde ince bir sütunla ayakta duran geniş kaya parçası, buzul çağı kalıntısı olarak değerlendiriliyor.

İlçe merkezine yaklaşık 4 kilometre uzaklıktan olan "mantar kaya" veya diğer adıyla "kalkan kaya", hayrete düşüren yapısıyla dikkat çekiyor. İnce bir sütunla ayakta duran geniş kaya parçası, yıllara meydan okuyor.

Antropolog Naci Akdemir, bulunulan yerin sediment tortulu kaya kütlelerinden oluşan bir zemin olduğunu söyledi. Arazinin, Afrika-Arabistan plakasının Avrasya'yı kuzeye doğru itmesiyle oluştuğunu belirten Akdemir, bu arazinin şu anda hem yükseldiğini hem de kuzeye doğru gittiğini ifade etti.

Antropolog Akdemir, sürecin aşağı yukarı 250-300 milyon sene önce başlamış bir süreç olduğunu vurgulayarak, "Yükselmeye devam ediyor. Bilginlerin söylediğine göre, ilerleme hızı, tırnakların büyüme hızı kadardır. " dedi.

Akdemir, “ Yani yılda 10-15 milimetre kadar kuzeye doğru gidiyor. Şu gördüğümüz yapı ise coğrafyacıların 'şeytan masası' veya 'mantar kayası' dediği oluşumun tipik ve de en güzel örneklerinden bir tanesidir" ifadelerini kullandı.

“BU OLUŞUMU, BUZUL ÇAĞDAN KALMA BİR YAPI OLARAK GÖRÜYORUM” "Bunlar, daha çok su ve rüzgar aşındırmasıyla oluşmakla birlikte, benim kanaatimi göre bu, biraz da buzul çağından kalma bir aşındırmanın eseridir" diyen Akdemir, "Çünkü şu anda bulunduğumuz zemin dikkat edilirse burada su aşındırmasını hatırlatacak herhangi bir su akış çizgisi, deresi yoktur. " açıklamasını yaptı.

Antropolog Akdemir, "ben, bu oluşumu buzul çağından kalma bir yapı olarak görüyorum. Buzul aşındırması neticesinde meydana gelmiştir. Kalkan kaya diyoruz. Savaş aleti olan kalkana benzetiliyor. Bu kalkan kaya, Kocaköy'ün en önemli simgelerinden bir tanesidir. " dedi.

"Yaklaşık 5-6 milyon sene önce bu hale geldi. Çünkü bu süreçte, şimdiki Afrika-Arabistan ile şimdiki Avrasya arasında Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu bir birine bağlayan bir Tetis Denizi vardı. Akdeniz bunun bakiyesi, kalıntısıdır" ifadelerine yer verdi.