Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-11-14 13:47 Güncelleme Tarihi: 2025-11-14 13:56

Altın fiyatlarının kimin yüzünden yükseldiği belli oldu: Herkesten gerçeği gizlemişler

Ekonomim'in Financial Times’tan aktardığı habere göre, Çin’in kayıtlara geçmeyen altın alımlarının resmî rakamların çok üzerinde olduğu belirtiliyor. Analistler, Pekin yönetiminin dolar bağımlılığını azaltmak için altın biriktirdiğini ve bu örtülü talebin fiyatlarda görülen rekor yükselişi desteklediğini ifade ediyor.

Çin Merkez Bankası’nın açıkladığı aylık alımlar dikkat çekici derecede düşük görülüyor. 2025 yılında haziranda 2,2 ton, temmuzda 1,9 ton ve ağustosta 1,9 tonluk alım bildirildi. Ancak piyasada bu rakamlara inanan pek olmadığı belirtiliyor.

Société Générale analistleri, verilere dayanarak Çin’in bu yıl toplamda 250 tona yakın altın almış olabileceğini hesaplıyor. Bu, küresel merkez bankalarının altın talebinin üçte birinden fazla seviyede bulunuyor.

Uzmanlara göre bu ölçekteki “kayıtsız” alım, altın piyasasında fiyatlamayı zorlaştırıyor. Çünkü merkez bankalarının talebi arttıkça şeffaflık azalıyor. Carlyle’dan Jeff Currie, “Çin altını dolarizasyonu azaltmak için alıyor. Petrolü uydudan izleyebilirsiniz ama altını takip etmenin yolu yok” değerlendirmesini yaptı.

Piyasalarda, Çin’in gerçek talebini görmek için alternatif göstergeler izleniyor. Yeni basılmış ve ardışık seri numaralı 400 onsluk külçe siparişleri bu yönteme hizmet edenlerden biri oldu. Külçeler genellikle İsviçre veya Güney Afrika’da işleniyor, Londra üzerinden Çin’e gönderiliyor. Japon Altın Piyasası Birliği Direktörü Bruce Ikemizu, Çin’in gerçek rezervinin açıklanandan iki kat fazla, yaklaşık 5.000 ton olabileceğini düşünüyor. Son yıllarda merkez bankalarının agresif alımları altın fiyatlarını 4.300 doların üzerine taşıdı. Dünya Altın Konseyi verilerine göre, ABD dışındaki küresel rezervlerde altının payı son 10 yılda yüzde 10’dan yüzde 26’ya yükseldi. Buna rağmen IMF’ye raporlanan alımlar azalıyor. FT’nin haberine göre, son çeyrekte bildirilen resmî alımlar toplamın yalnızca üçte biri olurken, 4 yıl önce bu oran yüzde 90 seviyesindeydi.

Altın alımları yüksek olan merkez bankaları arasında Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) da dikkat çekiyor. Dünya Altın Konseyi verilerine göre, Polonya 2025’te en büyük altın alıcısı konumunda bulunurken, Türkiye de ikinci sırada yer aldı.

Merkez bankaları, piyasada oynaklık yaratmamak ya da siyasi nedenlerle altın işlemlerini açıklamayabiliyor. Bazı ülkeler de altın alımlarının ABD ile ilişkileri germe ihtimalinden çekiniyor. MKS Pamp analisti Nicky Shiels, “Altın, ABD karşıtı hedge olarak görülüyor. Bu nedenle birçok gelişmekte olan ülke alımlarını tam olarak duyurmak istemiyor” dedi. Satıcılar da aynı nedenle sessiz kalmayı tercih edebiliyor. 1999’da İngiltere Merkez Bankası’nın altın satış kararını önceden açıklaması fiyatları düşürmüş, satış ortalama 275 dolardan gerçekleşmişti. Société Générale’den Michael Haigh, “Bu nedenle altın piyasası petrol gibi değil. OPEC gibi net bir yönlendirme yok ve merkez bankası alımları net görülmediği için belirsizlik artıyor” diye konuştu.

Çin hem dünyanın en büyük altın üreticisi hem de tüketicisi. Bu nedenle şeffaf olmayan bir süreç yürütmesi analistleri farklı yöntemlere yöneltiyor. Çin’in resmî alımlarını yöneten SAFE’in bu yıl yalnızca 25 ton altın aldığı bildirildi. Rezervler genellikle Pekin ve Şanghay’da tutuluyor. Eski bir SAFE yetkilisine göre kurumun bir ve beş yıllık altın hedefleri var ancak mevcut seviyeler hâlâ hedeflerin altında kalıyor. Çin’in alımları sadece SAFE tarafından yapılmıyor. Çin’in varlık fonu CIC ve ordu da altın alıyor. Bu kurumların düzenli veri açıklama zorunluluğu bulunmuyor. Bu nedenle uzmanlar, Çin’in gerçek alımını ölçmek için İngiltere’nin Çin’e yaptığı altın ihracatına bakıyor. Bu yolla Société Générale, SAFE’in bu yıl yaklaşık 250 ton altın ithal edeceğini tahmin ediyor.

Başka bir yöntem de Çin’in net altın ithalatının, yerel üretim ve bankalar ile tüketicilerin tuttuğu altın miktarındaki değişimleri karşılaştırmak oluyor. Pekin merkezli Plenum Research, bu hesaplama ile Çin’in 2023’te 1.351 ton, 2022’de ise 1.382 ton “resmî olmayan” altın alımı yaptığını öngörüyor. Bu hesaplamadaki miktar, resmi açıklanan rakamların altı katından fazla oluyor. Çin’in aynı zamanda dünyanın en büyük altın üreticisi olması tabloyu daha da karmaşık hâle getiriyor. Ülke, rezervleri için iç piyasadan da altın satın alabiliyor. Pekin yönetimi ayrıca gelişmekte olan ülkelere altınlarını Çin’de saklamaları için çağrı yapıyor. Örneğin Kamboçya’nın renminbi ile aldığı altını Shenzhen’deki Shanghai Gold Exchange kasalarına yerleştirdiği bildiriliyor. Birçok analist, Çin Merkez Bankası’nın gerçek alım miktarını tahmin etmeye bile yanaşmıyor. BullionVault Araştırma Direktörü Adrian Ash, “Bu tamamen bilinemez. Her yöntem, Çin altın piyasasının sırlarla dolu yapısının yalnızca bir parçasını gösteriyor” dedi.