Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-27 12:15

Afetleri önceden haber verecek sistem: Türk üniversitesinden müthiş icat

Türkiye’de bilim ve teknoloji alanında çığır açan bir gelişme yaşandı. Kırklareli Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Peyzaj Planlama Ana Bilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Oğuz Ateş, iklim krizi nedeniyle artan afetlerin etkilerini en aza indirmek amacıyla yapay zeka destekli bir risk belirleme sistemi oluşturdu. Geçmiş dönem verilerini, meteorolojik kayıtları ve topografya bilgilerini saniyeler içinde analiz eden bu teknoloji, sel ve kuraklık gibi felaketleri "sürpriz" olmaktan çıkarıyor. İlk etapta Kırklareli için hazırlanan sistem, kentsel alanlarda hangi sokağın sular altında kalacağını veya hangi mahallenin aşırı ısınacağını önceden haber veriyor.

Ateş, ilk etapta Kırklareli'ni baz alarak risk haritası oluşturdu. Haritaya kentin geçmiş dönemlerdeki sel ve su baskınları, yüzey sıcaklıkları, meteorolojik ve topografya verilerini işleyen Ateş, su kaynakları verilerini de harita üzerinde belirledi. Sistem sayesinde iklim koşulları ve yüzey sıcaklıkları yapay zeka desteğiyle analiz edilerek olumsuz etkilenmesi muhtemel bölgeler risk haritasında belirleniyor.

Doç. Dr. Ateş, AA muhabirine, iklim değişikliği nedeniyle meydana gelen afetlerin erken öngörülmesi üzerine sistem oluşturduğunu söyledi. Son yıllarda iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin çok daha fazla hissedildiğini aktaran Ateş, aşırı sıcaklıkların, ani yağışların, sel ve su baskınlarının meydana geldiğini, afet risklerinin daha çok arttığını belirtti.

Sel ve su baskınları gibi doğal felaketleri önlemek amacıyla yapay zeka destekli iklim risk haritası hazırladıklarını anlatan Ateş, "İklim değişikliğinin sonucu olarak ortaya çıkan felaketlere hazırlıksız yakalanıyoruz, burada bu felaketlere hazırlıksız yakalanmamızı önleyecek sistem geliştiriyoruz. Yapay zeka ile iklim risklerinin önceden öngörülmesi için çalışma yürütüyoruz ve böylelikle yapay zeka devreye girerek iklim riskinin sürpriz olmaktan çıkarılmasını sağlamaya çalışıyoruz." diye konuştu.

“BU YAKLAŞIM ÖZELLİKLE KENTSEL ALANLARDA ÇOK BÜYÜK ÖNEM TAŞIYOR” Yapay zeka destekli sistemde ilk olarak Kırklareli'nin veri tabanını oluşturduğunu belirten Ateş, kentin meteorolojik ve topografya verilerini, su kaynaklarını, yüzey sıcaklığını, geçmiş dönemlerde oluşan afetleri yüklediğini kaydetti.

Yapay zekanın geçmiş verileri hızla analiz ederek risk haritası çıkardığını dile getiren Ateş, şöyle devam etti: "Yapay zeka destekli iklim risk belirleme sistemi ise bizim göremediğimiz bazı görüntüleri fark etmemizi sağlıyor. Bir felaket olduktan sonra değil, olmadan neler yaşanabileceğine ilişkin çalışma yürüyoruz. Bu yaklaşım özellikle kentsel alanlarda çok büyük önem taşıyor. Yapay zeka sayesinde kentsel ısı adasının oluştuğu yerleri, hangi mahallelerde yoğunlaşacağını bulabiliyoruz. Yine iklim değişikliğine bağlı olarak ani sel felaketlerinin nerelerde yoğunlaşabileceğini, nerelere nüfuz edebileceğini görebiliyoruz. Kuraklık ve su stresi tespitini daha önceden yapabiliyor, dolayısıyla bunlara çözüm önerileri bulabiliyoruz."

“YEREL YÖNETİMLER AÇISINDAN DA SİSTEM FAYDALI OLUYOR” Ateş, yapay zeka destekli sistem sayesinde yerel yönetimlerin risk önleyici kentsel tasarım ve planlamaları daha doğru yapacağını söyledi.

Sistemin sel riski fazla olan bölgelerde önceden önlem alma ve planlama yapma şansı tanıdığını aktaran Ateş, "İklim krizini bir anda durdurmamız mümkün değil. Fakat yapay zeka destekli iklim risk haritalarımızla bu sonuçları önceden öngörerek çözüm yollarını bulmamız bizim elimizde." dedi.