TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) tarafından geliştirilen Türkiye’nin ilk milli turbodizel havacılık motoru TEI-PD170, pekç ok yerli İHA’ya güç veriyor. Anka, Aksungur ve Bayraktar TB3’te TEI-PD170 motoru kullanılıyor. TEI-PD170, rakiplerine göre üstün performans sunuyor. TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk AKŞİT, TEI-PD170’in özellikleri hakkında önemli veriler açıkladı. TEI-PD170’in verilerini rakipleri ile karşılaştırdı.

Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ (TUSAŞ) tarafından geliştirilen ANKA insansız hava uçağında Alman şirket Technify Motors tarafınan üretilen Centurion 2.0 motoru kullanılıyordu. TEI, bu motorun yerli ve daha güçlü versiyonu olarak TEI-PD170 turbodizel havacılık motorunu geliştirdi. ANKA, Aksungur ve Bayraktar TB3’e güç veren TEI-PD170, maksimum 172 HP güç üretiyor. 20.000 feet irtifaya kadar kesintisiz olarak 170 HP gücünü verebilmesiyle dikkat çekiyor.

TEI-PD170 özellikleri Silindir Hacmi: 2,1 Litre Hava Besleme: İki Kademe Seri Turboşarj Yakıt Besleme: Ortak Yakıt Hattı (Common Rail) Kalkış Gücü: 172 HP Sürekli Güç (2300 propeller RPM): 172 HP İrtifa Gücü (20.000 ft.): 170 HP İrtifa Gücü (30.000 ft.): 130 HP Kuru Ağırlık: 162 kg Yakıt: JP-8 veya Jet-A1 Yakıt Tüketimi: 207 g/kWh

TEI-PD170'i bulunduğu sınıftaki diğer motorlar ile karşılaştırdığımızda kritik irtifada üretilen güç değerine göre TEI-PD170 sınıfının en iyi değerini sunuyor. Kritik irtifada en yüksek gücü üretiyor. TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk AKŞİT, "PD170 açık ara sınıfında dünyanın en iyi motoru" ifadelerini kullanıyor.

TEI-PD170, rakiplerinden daha yüksek güç ürettiği için yakıt tüketimi verimliliği açısından sınıfındaki rakiplerinden geride olduğu düşünebilir. Ancak düşünülenin aksine TEI-PD170, sınıfının en verimli motoru olma özelliği taşıyor. Aşağıdaki tabloda sunduğu güce kıyasla yakıt tüketimi verisini inceleyebilirsiniz.

Havacılık motorlarında irtifa yükseldikçe motorların ürettiği güç değeri düşüyor. TEI-PD170 rakiplerinden farklı olarak 20.000 feet gibi yüksek irtifada dahi güç kaybı olmadan 170 HP güç vermeyi başarıyor.

TEI'nın yaptığı testlerde ANKA'nın TEI-PD170 ve Technify Centurion 2.0 motoru ile güç kıyaslaması grafiğini görebilirsiniz. TEI-PD170, 20.000 feet irtifada Technify Centurion 2.0'a kıyasla 43 HP daha yüksek güç üretiyor.

Bayraktar TB2’de Avusturyalı Rotax 912 motoru kullanılıyor. TEI Genel Müdürü Prof. Dr. Mahmut Faruk AKŞİT, Bayraktar TB2’de neden TEI-PD170 kullanılmadığı hakkında şu açıklamayı yaptı:

“Bayraktar TB2’ler çok küçük. Bu motorlar (TEI-PD170) yaklaşık 1,5-2 ton sınıfındaki İHA’lar için geliştirildi. Bu motorlar 2 tonluk bir İHA’yı yeryüzünden kaldırıp 40 bin feet irtifaya çıkarıyor. Bayraktar TB2’ler 600 kg ağırlığında. Bu da bir Serçe’ye V6 3lt motor takmaya benziyor. Büyük geliyor yani. Onlar (Baykar) daha küçük motorlar kullanıyor.”

Baykar tarafından geliştirilen Bayraktar TB3 insansız hava uçağı, TEI-PD170'ten güç alıyor.

25 Haziran 2024 tarihindeki test uçuşunda TEI-PD170 motor ile havalanan Bayraktar TB3, 36.310 feet irtifaya çıktı. Milli havacılık tarihimizde yerli motorla en yüksek irtifaya ulaşılmış oldu.

TEI tarafından geliştirilen TEI-PD222ST, TEI-PD170 ile aynı yere sığan boyutlara sahip. TEI-PD222, kompakt boyutuna rağmen 225 beygir güç üretiyor. Azami irtifa değeri 45.000 feet olan bu motor yüksek güç, düşük yakıt tüketimi ve kompakt tasarımıyla rakiplerinin önüne geçiyor. Ayrıca 3.600 saat çalışma ömrü ile rakiplerinden daha uzun süre kullanım imkanı sunuyor. 20.000 ft irtifada 190 HP’nin üzerinde güç üreten TEI-PD222, büyük boyutlu İHA’larda büyük avantaj sağlıyor.

TEI-PD170 özellikleri: Silindir Hacmi: 2,1 Litre Hava Besleme: Tek Kademe Turboşarj Yakıt Besleme: Ortak Yakıt Hattı (Common Rail) Kalkış Gücü: 225 HP (5 dakika) Sürekli Güç: 200 HP İrtifa Gücü (20.000 ft.): >190 HP İrtifa Gücü (30.000 ft.): 115 HP Kuru Ağırlık: 163 kg Yakıt: JP-8 veya Jet-A1 Yakıt Tüketimi: 220 g/kWh