Osmanlı İmparatorluğu’nun hala hüküm sürdüğü M. Kemal'in ise henüz 20 yaşında olduğu 1901 yılında yanmaya başlayan ampul 121 yıldır yanmaya devam ediyor. Yani yandıktan sonra koca bir yüzyıl geçti ve hala ışık yayıyor. Normalde satın alınan bir ampulün en fazla 3-4 yıl dayanabiliyor. Sönmeyen ampul ise 1895 yılında “Shelby Elektrik” fabrikası tarafından üretildi. Bu fabrika kapandı ancak ürettiği ampül hala yanıyor. Ampulü icat eden kişi de çoktan öldü. Bu nedenle kendisi ile beraber sönmeyen ampulün sırrı da ne yazık ki çözülemedi. Ampulü 1880 yılında Thomas Edison icat etti. Yaklaşık 15 sene sonra herhangi bir teknolojik gelişme sağlanmadığı halde hiç sönmeyen bir ampulü Shelby Elektrik fabrikası üretti. 121 yıldır yanan bu ampul, Guinness Dünya Rekorlar Kitabı’na “Ripley’a Believe It or Not” olarak kayıtlara geçti.

Ampul sönmese de bir insan gibi yaşlandı diyebiliriz. Ampul ilk yandığı zamanlar 30 ile 60 wattlık bir ışık enerjisine sahipti. Günümüzde ise 4 wattlık ışık veriyor. Yani bir gece lambasının yaydığı ışık ile eş değerde... Shelby Electric Company tarafından üretilen ampul, 1901 yılında itfaiye müdürlüğüne bağışlanmıştı. Aralıksız yanan ampul 1937 yılında yenileme çalışması ve ara sıra elektrik kesintileri nedeniyle kapalı kaldı.

20 Mayıs 2013’te kamuoyu yayını aracılığı ile ampulün sönmesine şahit olundu. Ertesi gün bir elektrik teknisyeni uzatma kablosu ile kesintisiz güç kaynağı sağladı ve aslında ampulün hiç sönmediğini, özel güç kaynağının arızalandığını tespit etti.

Peki, günümüzdeki ampullerin ömrü neden bu kadar kısa? Bu sorunun temel cevabı “planlı eskitme” bu duruma endüstriyel tasarım konsepti deniyor. Yani ürüne bir yaşam döngüsü biçiliyor. Üreticilerin planlı eskitme tanımı yerine kullanmayı tercih ettiği kelime “ürün yaşam döngüsü” dür.

Bir ürün tasarlanırken o ürünün tüm özellikleri ile beraber ömrü de tasarlanır. Örnek olarak yeni bir cep telefonu aldığınız zaman bir süre sonra telefonunuzdan eski verimi alamazsınız. Yeni sürümler geleceği için telefonların özellikleri zamanla düşürülür.