Anagold Madencilik’in büyük ortağı Kanada merkezli SSR Mining’in Toronto’da işlem gören hisselerinde heyelan yüzünden yüzde 50’den fazla düşüş yaşandı. Şirketin piyasa değeri 1.04 milyar dolar azaldı.

Geçen yılın üçüncü çeyreğinde 56.768 ons (yaklaşık 1600 kg) altın üreten Çöpler Madeni, SSR’ın 2010 yılından bu yana faaliyet gösteren en büyük ikinci altın madeni.

Şirketin ABD, Türkiye, Kanada ve Arjantin’deki madenleriyle yılda yaklaşık 700 bin onsluk altın üretimi yaptığı belirtiliyor.

Anagold Madencilik’in Türkiye’de işlettiği tek maden olan Çöpler’de yaşanan faciadan sonra üretimi de durduruldu. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı lisans şartlarının ortadan kalktığını belirterek, madenin çevre için izin ve lisans belgesini iptal etti.

İptal çerçevesinde firma üretime devam edemeyecek. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, maden ocağının izin ve lisans belgesinin iptaline gerekçe olarak “yaşanan heyelan olayının ardından yığın liç sahasında bulunan malzemenin Sabırlı Deresi ve ocak sahasına doğru akmasını ve bundan dolayı lisans şartlarının ortadan kalkmasını” gösterdi.

Bu iptal nedeniyle firma üretime devam edemeyecek, koşullarını düzeltip yeniden lisans başvurusu yapması gerekecek. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da kendi yetkileri kapsamında kaza sonrası madenin üretim faaliyetlerini durdurdu. Çevre Bakanlığı’nın yanı sıra Enerji Bakanlığı da kendi prosedürünü yürütüyor.

Eski Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Müsteşarı Prof Mustafa Öztürk de lisans iptalinin yanı sıra firmaya ağır para cezası verilmesi gerektiğini söyledi. “İçinde civa, kadminyum gibi tehlikeli metaller bulunan 30 milyon tonluk toprağın bulunduğu yerden kaldırılması dahil tüm maliyetleri firma karşılanmalıdır.

Ayrıca tüm denetçilere ağır cezalar verilmelidir” diyen Öztürk, sözlerini şöyle sürdürdü: “Asıl siyanür havuzunda yırtılma, sızma var mı? O havuzun çevresinde kuyular kazılarak numune alınıp analiz yapılmalı. Sızma varsa korkunç, yeraltı suyunu, su kaynaklarını kirletmiş olabilir. Ayrıca yukarıda kaymayan bir kütle var, her an bir heyelanla onun da çökme ihtimali var.”

Anagold Madencilik’in şirket bilgilerine göre, firma Türkiye’de sadece Çöpler Altın Madeni’ni işletiyor. Çöpler Madeni’nde inşaat çalışmaları 25 Ekim 2009’da başlarken, şirket 22 Aralık 2010’da ilk altın dönümünü yaptı. Anagold Madencilik Firması’nın yüzde 80 hisssesi SSR Mining’e, yüzde 20 hissesi de Çalık Holding bünyesindeki Lidya Madencilik şirketine ait bulunuyor.

SRR ise 2020 yılında bir Kanada şirketi ile ABD merkezli Alacer Gold isimli şirketin birleşmesi sonucu kuruldu. Şirket çokuluslu kabul ediliyor.

Heyelanla ilgili yapılan çalışmaları olay ilk gününden itibaren yakından takip eden Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar'a, gece saatlerinde gelen İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya da eşlik ediyor.

Bölgede çalışmaları yerinde inceleyen Bakan Yerlikaya ve Bayraktar, çalışmaları yakından izliyor. Ayrıca gün içerisinde yeterli güvenlik önlemlerinin alınmasının ardından basın mensuplarının bölgeyi ziyaret edeceği ve heyelan bölgesini yakından görüntüleyebileceği bildirildi.

Ekiplerin çalışmaları sırasında ise heyelanın olduğu bölgede hala risk oluşturan toprak kütleleri olduğu, çalışmaların bazı toprak kütlelerinin yeniden kaydığı ve kurtarma çalışmalarına katılan ekiplerin zor anlar yaşadığı öğrenildi. Yapılan aramalarda yerleri lokal olarak belirlenen işçileri bulabilmek için çalışmalar devam ederken risk oluşturan kütlelerin zaman zaman kaydığı bildirildi.

Özellikle heyelanın olduğu günün ardından yağan yağmurun da etkisiyle toprağın sıvılaştığı ve ekiplerin çamurlaşan toprakta işçileri kurtarmak için çalışmalarını sürdürdüğü öğrenildi. Muzaffer KOŞAN-Hüsnü Ümit AVCI-Alperen YILDIZ/ERZİNCAN, (DHA)