Ekonomist Necmettin Batırel, sosyal medya hesabından "Hani kriz çıkacaktı!" başlıklı bir yazı kaleme aldı. İşte o yazı...

Türkiye’de seçimsiz dönem başladı.. 1 Nisan’dan sonra ekonomide kriz yaşanacağı beklentileri boşa çıktı. Açıklanan rakamlar yüreklere su serpiyor. Türkiye’nin 5 yıllık risk primi 300 puana indi.

Mart ayında dış ticaret açığı yüzde10.3 düştü, 7.5 milyar dolara geriledi. İhracat 22.6, ithalat 30.1 milyar dolar oldu. 3 aylık dış ticaret açığı yüzde 41.2 gerilemeyle 20.5 milyar dolara indi.

2024 yılı ilk çeyreğinde yıllık dış ticaret açığındaki iyileşme 14,3 milyar dolara ulaştı. İhracat döviz geliri, ithalat döviz gideri demektir. Gider ile gelir arasındaki farka “Dış Ticaret Açığı” diyoruz.

Dış ticaret açığı, bizim döviz açığımızı (Cari Açığı) oluşturan ana kalemdir. Dış ticaret açığı küçüldükçe (döviz açığı) cari açık daralır. Dışarıya ödediğimiz dövizin azalması Türk Lirasının değer kazanmasını Merkez Bankasının rezervlerinin artmasını sağlar..

Piyasada yerli yatırımcıların döviz talebinde büyük düşüş var. Merkez Bankası bu defa piyasadan döviz alarak kurların aşırı gevşemesini engelliyor, ihracatçıya destek veriyor, aynı zamanda rezervlerini de arttırıyor.

Yaz aylarında güçlü geçmesi beklenen turizm sezonunun da etkisiyle, dolar/TL’de gevşeme hızlanacak. Merkez Bankası devalüasyonu yavaşlatarak dolardan TL’ye geçiş önlemlerini arttıracak. Böylece maliyetler azaltılarak enflasyonda kalıcı düşüş sağlanacak. Nitekim Mart enflasyonu piyasa beklentisinin altında geldi. Niye? Çünkü kurdaki düşüş TÜFE’nin gerilemesinde önemli rol oynadı.

Bu tablo Merkez Bankasının da elini rahatlattı, yeni faiz artışına gerek kalmadı. Vatandaş seçim sonrası beklenen artış olmayınca döviz satışına başladı. Uluslararası 3 dev bankanın, Deutcshe Bank, Goldman Sachs ve Wells Fargo’nun Türk lirasının güçleneceği raporları sonrası fon girişinde büyük artış yaşanıyor. Yabancı yatırımcılar seçim öncesi 266 milyon dolarlık net hisse alışı yaptı. İki haftalık alışları 696 milyon dolara yükseldi. Banka hisselerini adeta kapışıyorlar. Hisse stokları 34 milyar doları aştı.. Bu rakamın yılın ilk yarısı sonunda 40 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Borsa tarihinin en yüksek seviyesine ulaştı. Ülkede kriz olsa yabancı bu kadar yoğun alım yapar mı?

Yerli yatırımcılar seçim haftasında 305 milyon dolarla sınırlı alım yaptı. Ancak şirketler 3 milyar dolar satarak uyanık davrandı, kazançlı çıktı.

Seçimden önce dolar 32.45 TL’ye çıkmıştı. Bugün 31.90 TL’ye düştü. Aslında merkez bankası piyasada alıcı olmasa kur kısa sürede 30 liraya inecek.

Dolardaki aşırı zayıflama ithal mallarını cazibesini arttıracağı için buna izin verilmek istenmiyor. Merkez Bankasının rezervlerindeki erime yavaşladı. Brüt rezervler 700 milyon dolar azaldı, 123.8 milyar dolara indi. Net rezervler ise 300 milyon dolarlık artışla 15.5 milyar dolar oldu. Yeni hedef: düşük cari açık, düşük maliyet düşük enflasyon