İşte bir tarantula yuvası...

Tarantulalar dünyanın en tehlikeli örümceklerinden biri olarak kabul ediliyor. Genellikle toprak altında oluşturduğu bu tünellerde saklanıyor.

Yuvalarının yakınından geçen diğer böcek ve örümcekleri avlayarak besleniyor. Yalnız geceleri yuvaları dışında görülürler.

Afrika ülkelerinin tropikal bölgelerinde yaşayan termitlerin yuvaları, görenleri şaşırtıyor. Bir iki santim boyundaki termitler, yüksekliği 4-5 metreye varan minyatür şehirler inşa ediyor.

İlk bakışta doğadan bir kaya gibi görünen yuvalar, adeta gizli şehirler şeklinde inşa edilmiş. Sürekli değişen iklim şartlarına da uyum sağlıyor.

Bu minyatür şehirlerin havalandırma sistemleri, özenle düzenlenmiş bölümleri, hatta içinde tarım alanları bulunuyor. Afrika bölgelerindeki zorlu yaşama uygun olarak yapılan yuvalar, aniden bastıran yağmurlar ve bunların ardından gelen seller ile çok yüksek derecelere çıkan hava sıcaklıkları gibi pek çok olumsuzluğa karşı korunaklı. Nüfusu kimi zaman bir milyonu aşan termit yuvalarında genel düzen kusursuz.

Termitler, havalandırma sistemiyle yaptıkları yuvalarda özel odalar inşa ediyor. Şehirdeki bireylerin bütün ihtiyaçlarını kendi içlerinde karşılayabilecek, dışarıdan alışverişe ihtiyaç duymayacak bir düzen var. Yuvaların içinde çocuk odaları, kuluçka odası, kraliçe odası, tarım alanları bulunuyor. Bu yuvaları yıkmak ise neredeyse imkânsız. Kimi bölgelerde kaldırılması gereken yuvaları dışarıdan balyozla bile yıkmak mümkün değil. Yuvalara özel yöntemlerle yer altından girilip, içeriden balyozla yıkılıyor.

Dokumacı karıncalar yuvalarını yapraklardan yaparlar.

Avustralya'da ve Asya'nın güneyinde, diğeri de Afrika'nın bazı kesimlerinde görülen Oecophylla adlı karıncaların yuva yaptığı yerlerde birlikte yaşamak neredeyse imkansız.

Uzun bacaklı ve kıvrak olan bu tür, orman tepelerindeki devasa alanları öyle saldırganca ele geçirmiş ki, yerli halk onlara ağaç karıncası adını vermiş. Ya da dokumacı karıncalar... Çünkü dalların arasında, yaprakları birbirine dikerek futbol topu boyunda yuvalar yapıyorlar..

Her bir dokumacı karınca kolonisinin yarım düzineden 100'ün üstüne kadar çıkan sayıda yuvası olabiliyor. Şehir içindeki semtlerle, dışındakileri işlek yollarla birbirine bağlayan bir metropol oluşturabiliyorlar.

Bower kuşları yuvalarını süslemeleri ile tanınırlar.

Avustralya'nın büyük gri bower kuşunun (Chlamydera nuchalis) çalı içinde yaptığı yuva, 300-400 salyangoz kabuğuyla, yaklaşık 5 bin beyaz taş, cam ve kemik parçasıyla bezenmiştir. Bowerlarda erkekler bütün güçlerini dekorasyona harcarken, dişi de yuvanın kurulması ve yavrunun yetiştirilmesi ile ilgilenir.

Orman ağaçlarına zarar veren her türlü böceği yiyen kırmızı karıncalar, orman zararlılarına karşı adeta ücretsiz işçiler gibi çalışıyor.

Kuzey Avustralya bozkırlarının sürekli güneş altında olan kuru topraklarında ise "pusula termitler" (Omitermes meridionalis) adı verilen bir tür yaşar.

Pusula termitler, 5 metre yüksekliğinde ve 3 metre genişliğinde iki tarafından sıkıştırılmış kama şeklinde yuvalar yapar. Bu yuvaların yerleşimi kuzey-güney yönündedir. Yuvaların düz kenarları ise doğu ve batıya bakar. Bu, son derece özel bir mimaridir. Termitlerin neden böyle bir yuva yaptıkları, arazinin genel yapısı incelendiğinde daha net ortaya çıkar.

Bozkırlarda genellikle ağaç bulunmaz. Dolayısıyla gölge sağlayacak bir yer de yoktur. Ancak yuvanın bu mimari özelliği sorunu ortadan kaldırmıştır. İnce termit tepecikleri öğle vakti dik gelen güneş ışınlarına çok az maruz kalırken diğer iki geniş cephesi de gündüz ve akşam ışınlarını yakalar.

Bazen küçücük hayvanlar nadir bulunur güzelliklerden sorumlu olabiliyor. İşte bu hayvan türlerinin doğal yollarla yarattıkları yuvalar, kozalar ya da bıraktıkları izler, doğanın güzelliği ve işleyişi karşısında bir kez daha hayrete düşürüyor.

Sualtı fotoğrafçısı Yoji Ookata tarafından yakın zamanda keşfedilen bu izler kirpi balığı tarafından, dişileri etkilemek ve yumurtaları gizlemek için oluşturuluyor.

Tipik caddis sineği larvası ipek ve çakıl, kum, dal parçaları gibi nehir tortusuyla bezenmiş koruyucu keseler üretir.

Hubert Duprat ise caddis sineği larvalarına altın pullar, turkuaz taşları ve safir gibi değerli malzemeler vererek onların daha sonra mücevhere dönüşebilen keseler hazırlamasını sağladı.

2010 yılında Pakistan'da yaşanan sel felaketi, milyonlarca örümcek ve ipek böceğininin sığınak aramak üzere ağaçlara yönelmesine ve bu da ağaçların örümcek ağlarıyla kaplanmasına neden oldu.

Bütün arılar kovanları mesken tutmuyor. Türkiye ve İran'a özgü bir arı türü larvaları için taç yaprakları ve çamurdan 'çiçek sandviçleri' yapıyor. Arılar tarafından yeterli miktarda nektar ve polen ile doldurulan bu kesecikler sadece bir tek yumurta taşıyabiliyor.

Cennetkuşları çiftleşmek istediği eşlerini etkilemek için, etrafı renkli objelerle çevrili, özenle hazırlanmış çardak diye tabir edilen yapılar hazırlıyor.

Dekoratör yengeçler kendilerini gizlemek için su dibinde bulunan çeşitli yosunlar ve maddelerle kendini kaplıyor. Organik ve inorganik maddelerin birbirine karışmış bu görüntüsü yengeçleri birer ayaklı sanat eserine dönüştürüyor.

Bu böcek çeşidi, küçük tahta parçalarından oldukça düzgün köşelere sahip ahşap kozalar üretiyor.

Yaban arılarının bir çeşidi yuvalarını, çiçeklerden aldıkları lifleri kendi salyalarına karıştırarak yapıyor. Yuvanın üst dokusundaki renkler, arının farklı çiçeklerden aldığı değişik liflerden kaynaklanıyor. Sol taraftaki yuva, arıların laboratuvar ortamında oluşturduğu güzel bir örnek.