Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-10-29 03:57

Füzyon enerjisinde tarihi başarı! Enerjide büyük devrim

Nükleer füzyon enerjisi alanında önemli bir dönüm noktası Japonya’dan geldi. Ülkenin ileri teknoloji girişimlerinden Helical Fusion, yüksek sıcaklık süperiletken (HTS) bobini üzerinde gerçekleştirdiği ilk ticari ölçekli testin başarıyla tamamlandığını duyurdu.

Bu gelişme, ticari reaktör boyutlarındaki bir HTS bobininin süperiletken koşullarda kararlı akım üretebildiğinin uluslararası düzeyde ilk defa gösterilmesi anlamına geliyor. CEO Takaya Taguchi, bu başarıyı “füzyon enerjisini dünyada ilk gerçekleştirebileceğimizin kanıtı” olarak nitelendirdi.

Test, Japonya Ulusal Füzyon Bilimi Enstitüsü (NIFS) tesislerinde yürütüldü. Bobin, 15 Kelvin (-258°C) sıcaklıkta ve 7 tesla manyetik alan altında 40 kiloamper’lik (kA) kararlı süperiletken akım üretti. Bu seviyede elde edilen kararlılık, hem teknik olarak hem de endüstriyel uygulamalar açısından büyük önem taşıyor.

Helical Fusion, füzyon vizyonunu Helix Programı çatısı altında sürdürüyor. Programın bir sonraki büyük adımı, “Helix HARUKA” adlı entegre gösterim cihazının inşası olacak. Bu sistemin temel hedefi, kararlı ve sürekli füzyon reaksiyonlarının teknik olarak mümkün olduğunu pratikte göstermek.

Şirket, 2030’lu yıllarda “Helix KANATA” isimli pilot tesisi devreye almayı planlıyor. Bu santral; 24 saat kesintisiz çalışma, net pozitif enerji üretimi ve bileşenlerin sürdürülebilir bakımı gibi ticari füzyonun üç temel şartını karşılayacak şekilde tasarlanıyor.

Helical Fusion, NIFS’in sarmal füzyon (stellarator) teknolojisini temel alan tek özel şirket konumunda. Bu yapı, tokamak sistemlerinden farklı olarak plazma içinden akım geçirilmesine gerek duymadan dış manyetik alanlarla sürekli plazma hapsi sağlayabiliyor.

Tokamak sistemlerinde halka biçimli bir plazma torusuna iç akım verilirken, stellaratör geometrisi tamamen harici manyetik bobinlerle plazmayı kararlı hâlde tutuyor. Bu da teorik olarak daha istikrarlı ve uzun ömürlü bir füzyon süreci anlamına geliyor. Ancak, üç boyutlu kompleks bobin tasarımı, uygulamayı son derece teknik ve hassas kılıyor.

Japonya, füzyon araştırmalarına yaklaşık 100 milyar yen ayırıyor. Bu miktar, ABD ve Çin’in trilyon yen düzeyindeki bütçeleriyle kıyaslandığında mütevazı kalsa da, Helical Fusion’ın başarısı sayesinde ülkede bu alana daha fazla yatırım yapılması bekleniyor.

Dünya genelinde yaklaşık 50 aktif füzyon projesi bulunurken, bu girişimlerin yalnızca birkaçı kararlı enerji üretimi, net enerji kazancı ve sürdürülebilirlik gibi ticari başarı kriterlerini aynı anda hedefliyor. Helical Fusion bu nadir gruba dahil olmayı başardı.

Son veriler, küresel füzyon yatırımlarının yalnızca son bir yılda 2,64 milyar dolar arttığını gösteriyor.

Ancak uzmanlar, ticari ölçekli üretim için daha büyük fonlar, daha uzun süreli AR-GE çalışmaları ve devlet destekli iş birliklerinin şart olduğuna dikkat çekiyor.

Helical Fusion’ın yüksek sıcaklık süperiletken bobin başarısı, yalnızca Japonya’nın değil, dünya çapında temiz ve sınırsız enerjinin geleceği adına atılmış dev bir adım olarak görülüyor.