Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-23 12:02 Güncelleme Tarihi: 2025-12-23 12:15

'F-35'lerden vazgeçeceğiz' diyorlardı! Göze alamadılar

GDH'de yer alan habere göre, Portekiz, hava kuvvetlerini modernize etme yolunda kritik bir adım atarak ABD yapımı F-35 savaş uçağını, hizmet süresinin sonuna yaklaşan F-16AM/BM filosunun yerine koymayı planlıyor.

Portekiz Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral João Cartaxo Alves’in açıklamaları, Lizbon’un beşinci nesil muharip uçak kabiliyetine geçişte artık somut bir aşamaya geldiğini ortaya koyuyor.

19 Aralık 2025’te yayımlanan bir röportajda konuşan Orgeneral Alves, Portekiz’in Askerî Programlama Yasası kapsamında 14 ile 28 arasında F-35 tedarik etmeyi hedeflediğini belirtti. Bu adım, Portekiz için son on yılların en kapsamlı hava gücü modernizasyonu olarak değerlendiriliyor ve ülkeyi NATO’nun beşinci nesil muharip uçak kullanıcıları arasına dahil etmeye hazırlanıyor.

Alves, mevcut filonun durumuna dikkat çekerek, “Hava Kuvvetleri, hiçbir uçağı bu kadar uzun süre aktif hizmette tutmamıştı. En yeni F-16’lar 31, bazıları ise neredeyse 40 yıldır görevde. Bu değişim süreci aslında 20 yıl önce başlamalıydı,” ifadelerini kullandı.

Portekizli komutan, F-16’ların değiştirilmesinin yalnızca yeni bir uçak alımından ibaret olmadığını vurguladı. Alves’e göre F-35, ağ merkezli harp, gerçek zamanlı veri paylaşımı ve NATO ile tam uyumluluk gerektiren daha geniş bir savunma mimarisinin parçası. “Bağlanabilirlik temel unsur,” diyen Alves, “Ya tüm veri akışlarına gerçek zamanlı erişimle hareket ederiz ya da günümüz tehditleriyle baş edemeyiz,” sözleriyle modern hava muharebesinin doğasına işaret etti.

Bu dönüşüm, Portekiz’in SAFE (Hava ve Uzay Faaliyetleri Sistemi) programı kapsamında yürütülüyor. Program çerçevesinde: Azor Adaları’nda yeni radar sistemleri, Gelişmiş erken ihbar kabiliyetleri, Kara konuşlu hava savunma unsurları gibi yatırımlar planlanıyor. Amaç, F-35’lerin tek başına değil; sensörler, hava savunma sistemleri ve istihbarat unsurlarıyla entegre bir savaş ortamında görev yapması.

Her ne kadar Orgeneral Alves resmî olarak “nihai tercih” ifadesini kullanmaktan kaçınsa da, mevcut göstergeler F-35’in açık ara öne çıktığını gösteriyor. Uçağın NATO komuta-kontrol ağlarıyla uyumu, veri toplama ve dağıtma kabiliyeti ile Avrupa genelinde hızla yaygınlaşması bu tercihi güçlendiriyor. Bu karar hayata geçerse Portekiz; İtalya, Norveç, Danimarka, Hollanda, Belçika ve Birleşik Krallık gibi ülkelerin ardından F-35 kullanan Avrupa ülkeleri arasına katılacak.

Henüz imzalanmış bir sözleşme bulunmamakla birlikte, Portekiz Savunma Bakanlığı kaynakları, ABD ile resmî görüşmelerin ileri aşamada olduğunu belirtiyor. Yabancı Askerî Satış (FMS) süreci kapsamında ilk resmî talep mektubunun 2026 başında sunulması, finansman ve onay süreçlerinin sorunsuz ilerlemesi halinde ilk teslimatların 2029 civarında başlaması bekleniyor.

2025 itibarıyla Portekiz Hava Kuvvetleri envanterinde 28 adet F-16AM/BM bulunuyor. Monte Real Hava Üssü’nde konuşlu bu uçaklar, hem hava savunma görevlerinde hem de NATO’nun Baltık Hava Polisliği gibi uluslararası misyonlarında aktif rol alıyor. Ancak artan bakım yükü, düşük görünürlük eksikliği ve sınırlı sensör yetenekleri, filonun geleceğini giderek daha sorunlu hale getiriyor.