Haber Merkezi Giriş Tarihi: 2025-12-15 12:42

Alaska’da Buzlar Eriyor mu? Küresel Güçler Yeniden Dizilirken ABD–Rusya Yakınlaşması ve Türkiye’ye Etkileri

ABD ile Rusya arasında Alaska’da gerçekleştirilen görüşme, küresel güç dengeleri açısından yeni bir dönemin işaret fişeği olarak değerlendirilirken ASAM Dış Politika ve Güvenlik Uzmanı Mehmet Uslu, söz konusu temasın yalnızca iki ülke arasındaki ilişkileri değil, Avrupa’nın güvenlik mimarisini, Ukrayna savaşının seyrini ve Türkiye’nin jeopolitik konumunu da doğrudan etkilediğini vurguladı.

Uslu’ya göre, her ne kadar görüşme kamuoyuna “gövde gösterisi” ve “imaj koruma” çabası olarak yansıtılsa da masadan verilen olumlu mesajlar ABD ile Rusya arasında örtük bir uzlaşı zemininin oluştuğunu gösteriyor. Özellikle Alaska görüşmesi sonrasında ABD yönetiminden gelen açıklamaların, Ukrayna ve Avrupa’dan ziyade Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in elini güçlendirdiğine dikkat çekiliyor.

Rusya’nın Kırım’ı ilhakıyla hız kazanan ve Ukrayna’nın doğusunun işgaliyle derinleşen savaşta milyonlarca insanın hayatını kaybettiğini hatırlatan Uslu, Avrupa’nın tehdidi çok geç fark ettiğini belirtiyor. Ukrayna’nın düşmesi halinde sıranın kendilerine geleceğini anlayan Avrupa ülkeleri, bu nedenle hızla silahlanma ve ordusal yapılanma süreçlerine girmiş durumda.

ABD Başkanı Donald Trump’ın “kazananın sahada ve masada Rusya olacağı” yönündeki açıklamalarının hem Moskova’yı cesaretlendirdiğini hem de Avrupa’ya “ABD güvenlik şemsiyesi kalkarsa bedel ödersiniz” mesajı verdiğini ifade eden Uslu, uzun yıllardır ABD’nin askeri ve ekonomik desteğiyle refahını sürdüren Avrupa’nın artık kendi güvenliğini sağlamak zorunda bırakıldığını dile getirdi.

Uslu, Ukrayna sahasında beklediği hızda ilerleyemeyen Rusya’nın bir dönem Afrika, Suriye ve kontrolü altındaki bazı bölgelerden milis güçlerini çekmek zorunda kaldığını, ancak gelinen noktada uzun soluklu savaşlara hazır bir stratejiyle yeniden avantaj sağladığını kaydetti. Bu süreçte en dikkat çekici geri çekilme alanlarından birinin Türk Devletleri coğrafyası olduğuna işaret etti.

AB, ABD ve NATO ile milyarlarca dolarlık askeri ve ekonomik anlaşmalar yapan Türk Devletleri’nin, yüzyıllardır süren Rus-Çin etkisinden sıyrılarak küresel sisteme açılma fırsatı yakaladığını belirten Uslu, buna karşılık Putin’in bu coğrafyadaki etkisini kaybetmemek adına yoğun bir diplomasi yürüttüğünü söyledi.

Analizde, Donald Trump tarafından özel olarak görevlendirilen Tom Barrack’ın Türkiye ziyareti de mercek altına alındı. Uslu, Barrack’ın başlangıçta Türkiye yanlısı söylemler kullandığını, ancak ABD ve İsrail’in Suriye ve bölge genelinde etkisini artırmasıyla birlikte söylem dilinin değiştiğini ifade etti.

Son dönemde hızla silahlanan Yunanistan ve İsrail’in, Türkiye’nin bölgesel ve küresel barış aktörü rolünden rahatsızlık duyduğunu vurgulayan Uslu, iki ülkenin Türk karşıtlığında ortak hareket eder hale geldiğini savundu. ABD’nin Dedeağaç ve Ege adalarında konuşlandırdığı askeri üslerin ise Rusya’ya karşı olmaktan ziyade Türkiye’yi çevreleme amacı taşıdığına dikkat çekti.

ABD-RUSYA-ÇİN DENKLEMİNDE TÜRKİYE Uslu’ya göre Alaska görüşmesi sonrası ABD ile Rusya arasında Çin’e karşı artan diplomatik yakınlık, iki ülkenin askeri ve ekonomik dengeleri korumak adına ortak bir strateji izleyebileceği izlenimi veriyor. Yükselişi durdurulamayan Çin’in, II. Dünya Savaşı sonrası kurulan iki kutuplu dünya düzenini bozma potansiyelinin, Washington ve Moskova’yı aynı eksende buluşturduğu değerlendiriliyor. Bu tablo içerisinde Türkiye’ye yönelik olası risklere de dikkat çeken Uslu, CAATSA yaptırımlarının kaldırılmaması, F-16 ve F-35 süreçlerindeki belirsizliklerin, KAAN Milli Muharip Uçağı, Çelik Kubbe, Altay tankı, Tayfun balistik füzesi ve Gazap termobarik mühimmatlarının ne kadar hayati olduğunu bir kez daha ortaya koyduğunu belirtti.

Donald Trump’ın Türkiye’ye yönelik açıklamalarının, Arap dünyasında yıllardır oluşturulan Türk karşıtlığını yeniden tetikleme amacı taşıdığını ifade eden Mehmet Uslu, Türkiye’nin Selçuklu’dan Osmanlı’ya uzanan barış ve istikrar geleneğiyle hareket ettiğini vurguladı. “Türk devleti her adımı görmekte ve üstün sabrı ile stratejik zamanını beklemektedir” diyen Uslu, Türkiye’nin bölgesel ve küresel barış aktörü olma vasfını koruyarak, çok boyutlu tehditlere karşı hazırlıklı olduğunu sözlerine ekledi.