Ömer Gülhan Giriş Tarihi: 2025-01-14 19:52

'Türkiye'nin haklılığı kanıtlandı' diyerek duyurdu: İran çöktü, Ankara şimdi masada

İşte X'ten Tarih ve Politika'nın The Conversation'dan aktardığı haberin detayları...

2024 yılının Aralık ayında, Suriye’de Şam sokaklarını saran coşkulu kalabalıklar, Baas rejiminin ve Esad hanedanlığının çöküşünü kutladı. Yıkılan heykellerin yere çarparak oluşturduğu toz bulutları, Suriye’nin 61 yıllık otoriter döneminin sona erdiğinin simgesi oldu. Bu gelişme, sadece Suriye’de değil, tüm Orta Doğu’da yeni bir jeopolitik dönemin başlangıcını temsil ediyor.

Baas rejiminin ve Esad hanedanlığının yıkılmasıyla birlikte Suriye’nin ve bölgenin geleceği belirsizlikle dolu bir döneme girdi. Ancak şu an ortaya çıkan tablo, Türkiye’nin Orta Doğu’da daha etkili bir oyuncu haline geleceğini işaret ediyor.

Irak’ta 2003 yılında Saddam Hüseyin rejiminin çökmesi, İran için bölgesel hâkimiyet yolunda önemli bir adım olmuştu. Benzer şekilde, 2024 yılında Suriye’deki rejim değişikliği, Türkiye için bölgede yeni fırsatlar sunuyor. Baas rejiminin çökmesi, Türkiye’nin jeopolitik etkisini genişletme potansiyelini artırıyor.

2013-2017 yılları arasında İran, Ortadoğu’da bölgesel etkisinin zirvesine ulaştı. Kasım Süleymani, Mohsen Fakhrizadeh ve Amir Ali Hajizadeh gibi liderler, direniş ekseni stratejisini yürüterek İran’ı bölgede önemli bir güç haline getirdi. Ancak ABD’nin uyguladığı “azami baskı” kampanyası ve İbrahim Anlaşmaları gibi gelişmeler, İran’ın bölgedeki etkisinin azalmasına yol açtı. Gazze’nin yıkılması, Hizbullah’ın yenilgisi ve Esad rejiminin çökmesi, İran stratejisinin çöküşünü hızlandırdı.

Ortadoğu’da jeopolitik düzenin değişmesi, Türkiye’yi yeni bir liderlik rolüne hazırlıyor. Osmanlı İmparatorluğu’nun eski topraklarında etkisini artırmak isteyen Ankara, tarihsel hesaplaşmasını sürdürürken sınır bölgelerinde askeri varlığını koruma ve komşu ülkelerde etkili yönetimlerin oluşmasını sağlama stratejisini benimsiyor.

Ankara, Esad rejiminin çökmesiyle uzun süredir izlediği Suriye politikasında haklılığını kanıtladığına inanıyor. Türkiye ve Katar, Şam rejimine karşı muhalefeti en gür şekilde sürdüren iki ülke olarak dikkat çekti.

Türkiye’nin hegemonya arayışında sadece İran ile değil, Suudi Arabistan ile de rekabet edeceği açık. Bu üç büyük oyuncunun bölgede dengeyi nasıl kuracağı, Ortadoğu’da yaşanan çatışmaların seyrini belirleyecek.