DHA Giriş Tarihi: 2025-12-22 10:28

Konya Havzası’nda kırmızı alarm! Her yıl 10 santimetre çöküyor

Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, ''Uydu verileriyle, Konya Kapalı Havzası da Türkiye'de takip ediliyor. Bu uydu verilerinden kıyaslama yöntemiyle yapılan ölçümlerde, özellikle Konya Kapalı Havzası'nda bazı bölgelerde her yıl 10 santimetreye ulaşan çökmeler söz konusu. Havza, bir çöküntü havzası olup genel itibarıyla hala aktif bir çökmeden bahsedebiliriz. Havzamız çökmeye devam ediyor” dedi.

Konya'da kuraklık, iklim değişikliği ve bilinçsiz tarımsal sulama nedeniyle yer altı su seviyesinin her geçen gün azalması, ovada obrukların yanı sıra yüzey yarıklarının sayısını da artırıyor. Bununla birlikte havzanın bazı kesimlerinde her yıl 10 santimetreye yakın düşey çökmeler oluşuyor. Jeoloji Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı Şükrü Arslan, Anadolu Levhasında oluşan Konya Havzası'ndaki genişlemeye bağlı olarak çökmelerin devam ettiğini belirterek şunları söyledi:

''Türkiye genelinde baktığımız zaman tektonik açıdan, güneyinde Arap levhasının sıkıştırdığı, ortada bulunduğumuz bölge Anadolu levhası, kuzeyinde de Avrasya levhasının sıkıştırdığı, arada kalmış bir levha olarak bulunuyoruz. Bunun haricinde Anadolu levhasında oluşan Konya Havzası'ndaki genişleme ve yer altı suyunun çekilmesine bağlı olarak çökmeler devam ediyor. Bu durumun uydu verilerine göre bazı bölgelerde yıllık ortalama 10 santimetreye ulaştığını gözlemleyebiliyoruz. Hem bu havzanın çökmesi, hala aktif olan bu hareketlilik, genişlemeler, hem de yer altı suyundaki aşırı tüketim ve sonucunda statik seviyenin aşağılara çekilmesi, Konya Kapalı Havzası'nda bize obruk olarak yansıyor.

Obruğun yanında bir de yüzey yarıkları var. Aslında son günlerde çokça gündeme geliyor. Yer altı suyunun çekilmesi, aşırı kuraklıktan dolayı aktif ya da pasif enerjini kaybetmiş fay hatlarını oluşturan birbirinden farklı seviyelerde litolojiye sahip blokları oluşturan kil minerallerinin hacimlerindeki küçülme ve büzüşme farklı seviyelerde seyretmektedir. Buna bağlı olarak da fay hattı boyunca yarıklar gün yüzüne çıkıyor ve bu yarılmalar arasında bu bloklar zaman içerisinde kademe diye adlandırdığımız merdiven şeklinde basamaklar oluşuyor” dedi.

YÜZEY YARIKLARI, SANAYİ BÖLGELERİNE UZANDI Yüzey yarıklarını şehir merkezinde bulunan bazı sanayi bölgelerinde gözlemlediklerini söyleyen Arslan, “Öncesinde meralarda ve daha kırsal kesimlerde yaygın olarak görüyorduk. Son yıllarda Konya merkez ilçeleri de dahil birçok yerde yaygınlaşmaya başladı.

Bu yarıkların oluşumu da yerleşim yerlerini veya yapılara ciddi hasar ve zarar verebiliyor. Bununla ilgili olarak son zamanlarda sanayi bölgelerinde özellikle birkaç fabrikanın zarar gördüğü, Karatay ilçesinde farklı bölgelerde yarılmaların olduğu, üzerindeki yapılarda da statik dengesizlik oluşturduğunu gözlemledik.” dedi.