Mihrişah Valide Sultan kimdir?
Osmanlı Devleti’nin 26. Padişahı Sultan Üçüncü Mustafa’nın hanımı ve 28. Osmanlı Padişahı Sultan Üçüncü Selim’in annesidir.
1746 yılında Kafkasya’da dünyaya geldiği tahmin edilen Mihrişah Valide Sultan, aslen Gürcü’dür. Sultan Üçüncü Mustafa ile padişah olduktan sonra 1760'da evlenmiş, 1774 yılında padişahın ölümüne kadar 14 yıl evli kalmışlardır. Sultan Üçüncü Mustafa’nın vefatından sonra eski saraya gönderilmiş, ardından oğlu Üçüncü Selim’in 1789 yılında padişah olması üzerine saraya “Valide Sultan” olarak dönmüştür. Mihrişah Valide Sultan; dindarlığı ile meşhur, hayır işlerini seven, siyasi mülâhazalardan arınmış, hamiyetli bir Valide Sultan olarak tarihe geçmiştir.
Sultan Üçüncü Ahmed’in küçük yaşta vefat eden şehzadesi Seyfeddin’in doğumundan sonra Osmanlı hanedanında 33 yıl 10 ay ve 20 gün süreyle hiçbir şehzade doğmamış ve bu durum memlekette büyük bir endişeye sebep olmuştu. Şehzade Selim’in 24 Aralık 1761 yılında Topkapı Sarayı’nda doğumu üzerine 7 gün 7 gece süren “şehrâyin” şenlikleri yapılmıştır. Doğan şehzadenin annesi olması hasebiyle Mihrişah Valide Sultan’ın padişah ve hânedan nazarında itibarı çok artmıştır. Kendisi bu denli itibar sahibi birisi olmasına rağmen devlet idaresine karışmamak suretiyle halkın ve devlet ricalinin teveccühüne mazhar olmuştur.
Oğlu tarafından çok sevilen ve sayılan Mihrişah Valide Sultan, Osmanlı Tarihi’ne hayır işlerini sevmesi ve dindarlığı ile geçmiştir. Oğlu gibi o da Mevlevi meşrepli idi. Peygamber Efendimiz(s.a.v.)’in Mihmandarı (ev sahipliğini yapmış kişi), Halid bin Zeyd Ebu Eyyüb el-Ensari (Eyüb Sultan) Hazretleri’nin ruhaniyetinden istifade için yaz aylarını kızı ile birlikte Eyüb Sultan’da bulunan sahil sarayında geçirirdi.
Mihrişah Valide Sultan, 16 Ekim 1805 yılında 60 yaşlarında iken Topkapı Sarayı’nda hayatını kaybetti. Cenazesi büyük bir merasimle Edirnekapı’dan getirilerek Eyüp Sultan’da, sağlığında yaptırdığı imarethanenin yanındaki türbesine defnedildi. Eyüb Sultan Camii yanındaki türbede Valide Sultan’a ait olanın dışında üvey kızları Beyhan ve Hatice Sultanlar, oğlu katledildiğinde yanında bulunan gelini Refet Kadın Efendi ve Sultan İkinci Abdulhamid Han’ın üvey ve manevi annesi Rahime Perestü Valide Sultan’a ait olmak üzere dört kabir daha vardır. Günümüz gelin-kaynana ilişkisine örnek olabilecek bir hürmet ve muhabbet Mihrişah Valide Sultan ile gelini Refet Hanım arasında tahakkuk etmiştir. Hatta bu sevgi öyle derin bir muhabbete mazhar olmuştur ki, Mihrişah Valide Sultan gelini ile yan yana gömülmeyi vasiyet etmiş, ebedi istirahatgâhlarında bile bir arada bulunmak istemişlerdir.