• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

I. Mustafa kimdir?

15. Osmanlı padişahı ve 94. İslam halifesi I. Mustafa'nın ilk saltanatı 96 gün, ikinci saltanatı ise 1 yıl 3 ay 22 gün sürdü.

I. Mustafa

I. Mustafa 1591 senesinde Manisa'da dünyaya geldi. 

ŞEHZADELİK DÖNEMİ

Sultan III. Mehmet'in oğlu olan Mustafa, kardeşi I. Ahmet henüz 14 yaşındayken tahta geçince, hanedan mensupları içinde geriye kalan tek erkek evlat olduğu gerekçesiyle öldürülmedi. Şehzadelik döneminde sürekli öldürülme korkusu yaşadığı için zamanla aklî dengesini yitirdiği düşünülmektedir. 

Ayrıca I. Mustafa, Osmanlı tarihinde ilk defa padişahlığın babadan oğla geçmesi kuralını bozarak, kardeşinin ardından tahta çıkmış olan padişah olma özelliğini taşır.

 

I. SALTANAT DÖNEMİ

Sultan I. Ahmet, kardeş katli kanununu değiştirerek Ekber-Erşet sistemini getirmişti. Bu yeni kanuna göre, kardeş katlinin yaşanmaması için, hanedanın en büyük erkek mensubu kimse, o tahta geçecekti. 

Sultan Ahmet'in vefatından sonra, evladı II. Osman henüz 14 yaşında olduğu için, ailenin en büyük mensubu, Ahmet'in kardeşi I. Mustafa tahta çıktı. 

Devlet işleriyle ilgilenmemesi gerekçesiyle, saltanatının 96. gününde, 26 Şubat 1618 tarihide devlet erkanı tarafından tahttan indirildi ve yerine II. Osman geçti. 

 

II. SALTANAT DÖNEMİ

II. Osman (Genç Osman) isyan eden yeniçeriler tarafından tahttan indirilip katledildikten sonra, ulema sınıfı tekrar I. Mustafa'nın tahta geçmesini kararlaştırdı. 

Genç Osman şehit edildikten sonra, ülkenin her yerinde kargaşa ve isyanlar patlak verdi. Bunun üzerine, Genç Osman'ı şehit eden Kara Davut Paşa, I. Mustafa tarafından görevinden alındı fakat bu isyanların durması için yeterli olmadı. 

Aklî dengesinin, halen padişahlık yapması için uygun olmadığı gerekçesiyle, Sultan I. Mustafa ikinci kez tahta çıktıktan bir buçuk sene sonra şeyhülislam fetvasıyla tahttan indirildi. (10 Eylül 1623)

Hiçbir çocuğu olmadığı için tahta kardeşi IV. Murat çıktı. 

 

KİŞİLİĞİ İLE İLGİLİ RİVAYETLER

Aklî dengesinin bozuk olduğu söylenen Sultan I. Mustafa'nın denizdeki balıklara altın attığı, karşısına çıkan herkese para dağıttığı söylenmektedir.

Saltanat hazinesini neredeyse boşaltacak hareketleriyle dikkat çeken padişah, üstelik bir defasında oturduğu köşkün önünde orta oyunu oynatıp seyrederken oyunculardan birini çok beğendiği için ona, saray hazinesinin en kıymetli mücevherlerini pencereden atmış. 

Zamansız sokağa çıktığı, etraftakilere para dağıttığı, divan toplantı halindeyken içeri girerek vezirlerin kavuklarını çıkarıp yerde yuvarladığı, oturduğu köşkün önünde aynısını art arda tekrarlatarak orta oyunu oynatıp pencereden seyrettirdiği rivayetler arasındadır. 

 

FATİH CAMİİ VAKASI

Seyyid olduğu söylenen bir alim ve Allah dostunun, vezîriâzam Mere Hüseyin Paşa tarafından dövdürülmesi üzerine, ulema ve tarikat şeyhleri ayaklanarak Fatih Camii'nde toplandı. 1623 senesinde vuku bulan bu olay sırasında, alimler ve şeyhlerin Mere Hüseyin Paşa'nın kanının helal olduğu söylemesi üzerine kargaşa büyüdü.

Başta saray erkânının uzlaşma çabaları olduysa da, çabaların sonuçsuz kalması üzerine topluluğun hızlıca dağıtılması için saraydan emir geldi. 

Bazı rivayetlere göre, o sırada camide isyan ile alakası olmayan, namaz kılmak için camide bulunan insanlar da dahil, herkes idam edildi. 

 

VEFATI

Tahttan ikinci defa indirildikten sonra, 15 sene Topkapı Sarayı'nda hayatını devam ettiren I. Mustafa, evlenmedi ve çocuk sahibi olmadı. 

20 Ocak 1639 tarihinde, 48 yaşındayken vefat etti. Ölüm nedeninin sara krizi olduğu düşünülmektedir. 

Ayasofya yanında medfundur. 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23