• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Cevat Şakir Kabaağaçlı kimdir?

Yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı kimdir?

Cevat Şakir Kabaağaçlı

Cevat Şakir Kabaağaçlı, 17 Nisan 1890 tarihinde babası yüksek komiser olarak görev yaptığı Yunanistan, Girit’de dünyaya geldi. Babası Girit ve Atina'da sefirlik ve valilik yapan Mehmet Şakir Paşa, annesi Giritli Sare İsmet Hanım; amcası Abdülhamit II devri sadrazamı Cevat Şakir Paşa, dedesi Şurayı Askeri Dairesi Reisi Miralay Mustafa Asım Bey'dir. Kendisine, iki evliliğinden de çocuğu olmayan ve onu kendi çocuğu gibi seven amcasının ismi verildi. Cevat Şakir'in çocukluğu babasının memuriyeti dolayısıyla beş yaşına kadar Atina Faleron' da geçti, daha sonra ailece İstanbul Büyükada'ya yerleştiler. 

Öğrenimine Büyü Mahalle Mektebi'nde başladı. İngilizcesi ileri olduğu için Robert Koleji'nin hazırlık sınıfını okumadan birinci sınıfa alındı. Robert Kolejini derece ile 1907 yılında tamamladı. Öğrenimine devam etmek üzere İngiltere'ye gönderildi. Oxford Üniversitesi Yeni Çağlar Tarihi bölümünde öğrenim gördü. 1913 yılında İtalyan bir hanımla evlenerek İtalya’da kaldı, resim öğrenimi gördü.

Aile, 1914 yılında maddi sıkıntı içine girmiş ve babasının Mehmet Şakir Paşa Afyon’daki Kabaağaçlı çiftliğine yerleşmişti. Babasının çiftlikte bir tartışma anında Cevat Şakir’in silahından çıkan kurşunla vurulması üzerine Cevat Şakir cinayet iddiasıyla yargılandı ve 15 sene kürek cezasına çarptırıldı. Cezasının yedi yılını çektikten sonra baş gösteren verem hastalığından ötürü tahliye edildi. Cevat Şakir İstanbul'a dönmüş ve basın mesleğinde çalışmaya başlamıştır.

1925 yılına kadar geçimini haftalık dergilerde tercümeler, yazılar yayınlayarak, resim ve yeni tarz tezhipler yaparak, karikatür çizerek ve renkli dergi kapakları hazırlayarak sağladı. Mehmet Zekeriya Sertel'in Resimli Ay, Resimli Hafta, Sedat Simavi'nin İnci dergilerinde yazılar yazmış, kapak resimleri ve karikatürler çizmiştir.

Cevat Şakir Resimli Hafta Dergisi'nin 13 Nisan 1925 tarihli sayısında yayımlanan "Hapishanede İdama Mahkûm Olanlar Bile Bile Asılmaya Nasıl Giderler" başlığı ile yazdığı yazıdan dolayı İstanbul, İstiklal Mahkemesi tarafından yargılandı. ‘Memlekette isyan bulunduğu sırada, askeri isyana teşvik edici yazı yazmak’ tan suçlu bulundu. Mahkeme başkanı Ali Çetinkaya tarafından idama mahkûm edilmek istendiyse de, Kılıç Ali Bey'in önerisiyle üç sene kalebentlik cezası alarak Bodrum'a sürgün edilmiştir. Bodrum'a ilk gelişi böyle olur.

Bodrum'da yaklaşık 25 yıl kalır. Bodrum'un Karia çağındaki adını kullanarak Halikarnas Balıkçısı takma adıyla yazılar yazmaya başlar. Bodrum'un güzelleşmesi için büyük çabalar harcar. Yurtdışından getirttiği bitki tohumlarını Bodrum'un dört bir yanına eker. Bodrum'da yaşadığı yıllarda sadece bir yazar değil, aynı zamanda bir bahçıvan, öğretmen ve balıkçıdır.

İkinci Dünya Savaşı'nın sıkıntılı ve zor yılları Cevat Şakir'i Bodrum'dan ayrılmak zorunda bırakmıştır. Yatağan adlı emektar teknesini, evini satar; ceplerine doldurduğu tohumlarını da Bodrum'un dört bir yanına serptikten sonra 1947 yılında İzmir'e yerleşir.

İzmir'e yerleştikten sonra yazarlık ve rehberlik yaparak yaşamını sürdürür. Bu yıllarda da sık sık Bodrum'a gelir, elleriyle diktiği ağaçları ziyaret eder, denizci dostları ile konuşur. İzmir'de Gündüz Hikayeleri Dergisi, Tan, Cumhuriyet, Demokrat İzmir, Anadolu adlı dergi ve gazetelerde yazılar yazar.

1926 yılından sonra yazdığı deniz hikâyeleriyle tanındı. Halikarnas Balıkçısı'na Kültür Bakanlığınca 1971 yılında Devlet Kültür Armağanı verilmiştir. Bodrum'da yaşadığı dönemde arkadaşları ile ilk “Mavi Yolculuk” fikirini ve uygulamasını gerçekleştirmişlerdir.

Cevat Şakir Kabaağaçlı, ikinci evliliğini dayısının kızı Hamdiye Hanım ile evli yaptı. 1925 yılında boşandı. Sonrada Giritli bir ailenin kızı olan Hatice Hanım ile evlenmiştir. Üç evliliğinden beş çocuğu oldu. Çocukları okul çağına gelince o yıllarda bu kasabada ortaokul bulunmaması sebebiyle 1947 yılında ailesini İzmir’e nakletti.

Hamdiye Hanım'dan olan oğlu Sina Kabaağaçlı 1997 yılında ölmüştür. Hatice Hanım'dan olan üç çocuğundan İsmet Noonan ve Aliye Önce İzmir'de yaşamaktadır. Oğlu Suat Kabaağaçlı ise 2009 yılında ölmüştür.

Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın bir anı eseri ( Mavi Sürgün ), altı romanı ( Aganta Burina Burinata, Uluç Reis, Ötelerin Çocuğu, Turgut Reis, Deniz Gurbetçileri, Bulamaç), beş hikaye kitabı ( Ege'den Denize Bırakılmış Bir Çiçek, Gençlik Denizlerinde, Parmak Damgası, Çiçeklerin Düğünü, Dalgıçlar), onbir deneme eseri vardır (Anadolu Efsaneleri, Aadolu Tanrıları, Bodrum, Anadolu'nun Sesi, Asia Minor, Hey Koca Yurt, Merhaba Anadolu, Düşün Yazıları, Altıncı Kıta Akdeniz, Sonsuzluk Sessiz Büyür, Arşipel).

Türk Edebiyat tarihinin büyük öykü, deneme ve roman yazarı Cevat Şakir Kabaağaçlı Bodrum'la özdeşleşmiş bir yaşam ustasıdır.

Cevat Şakir Kabaağaçlı, 13 Ekim 1973 tarihinde İzmir'in Hatay semtindeki Merhaba Apartmanı'nda 83 yaşında kemik kanserinden hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine Bodrum'un Gümbet’teki Türbe tepesine gömüldü. Mezarı Türbe tepesinde Halikarnas Balıkçısı Müzesi adı altında bulunmaktadır.

Cevat Şakir Kabaağaçlı’nın Bodrum için yazdığı şiiri:

Bodrum’da
Yokuş başına geldiğinde
Bodrum’u göreceksin, 
Sanma ki sen
Geldiğin gibi gideceksin
Senden öncekiler de
Böyleydiler
Akıllarını hep Bodrum’da
Bırakıp gittiler…

Eserleri: 
Hikaye :
1939 - Ege Kıyılarından 
1947 - Merhaba Akdeniz 
1952 - Ege'nin Dibi 
1954 - Yaşasın Deniz 
1957 - Gülen Ada 
1972 - Ege'den 
1973 - Gençlik Denizlerinde 
1986 - Parmak Damgası 
1991 - Dalgıçlar 
1991 - Çiçeklerin Düğünü 
- Ege'den Denize Bırakılmış Bir Çiçek 
- Mavi Zamanlar 
- Gülen Ada 

Roman :
1945 - Aganta Burina Burinata 
1956 - Ötelerin Çocukları 
1962 - Uluç Reis 
1966 - Turgut Reis 
1969 - Deniz Gurbetçileri 
- Bulamaç 

Otobiyografi :
1961 - Mavi Sürgün 

Deneme :
1954 - Anadolu Efsaneleri 
1955 - Anadolu Tanrıları 
1971 - Anadolu'nun Sesi 
1972 - Hey Koca Yurt 
1980 - Merhaba Anadolu 
1981 - Düşün Yazıları 
1982 - Altıncı Kıta Akdeniz 
1983 - Sonsuzluk Sessiz Büyür 
1993 - Arşipel 

Çocuk kitabı :
- Yol Ver Deniz 
- Denizin Çağrısı 
- İmbat Serinliği 
- Nasrettin Hoca 
- Gündüzünü Kaybeden Kuş 
- Deniz Gurbetçileri 
- Define Adası 
- Tünek Ahmet 

İngilizce yazdığı kitaplar :
- An Outline of the History of Turkey (Türkiye Tarihinin Bir Özeti) Turizm ve Tanıtma Bakanlığına vermiş, yayımlanmamış 
- The Meditteranean Civilization (Akdeniz Uygarlığı) Dışişleri Bakanlığına vermiş, yayımlanmamış 
- Ephesus (turistik kılavuz; Türkiye'de ilk) 
- Halicarnassus (turistik kılavuz) 
- Asia Minor 

Çeviri :
1939 - Hortlak Rikşav - Rudyard Kipling 
- Uykulu Kuytu Menkıbesi - Washington Irving 

Hakkında yazılanlar :
(Ölümünden sonra yazılmışlardır) 
1976 - Mektuplarıyla Halikarnas Balıkçısı (Hazırlayan: Azra Erhat)
1981 - Düşün Yazıları (Hazırlayan: Azra Erhat) 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23