• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Ali Çetinkaya kimdir?

Subay Ali Çetinkaya kimdir?

Ali Çetinkaya

Ali Çetinkaya, 1878 yılında Afyonkarahisar'da dünyaya geldi. İlk ve orta öğrenimini burada bitirdi. Babasını küçük yaşta kaybetti. Önce Bursa Askeri Lisesi’ne gönderildi. Oradan Harp Okulu'na geçti ve tam 20 yaşında iken, 1898 yılında teğmen rütbesiyle Türk Silahlı Kuvvetleri safına katıldı. 1907 yılında Manastır’da örgütlenen "İttihat ve Terakki" içinde yer aldı. Hareket Ordusu ile İstanbul'a girdi. 1919 yılında Trablusgarp Cephesi'ne gönderildi. Burada Mustafa Kemal'in yanında bulundu. O sırada Enver Paşa da Bingazi'de idi. Balkan ve I. Dünya Savaşları'nda cephelerde savaştı.

Mondros Mütarekesi'nin sonuçları gelmeye başladığı günlerde Ayvalık'ta 172. Alayın Kumandanlığını yapıyordu. 15 Mayıs 1919 tarihinde İzmir'e asker çıkaran Yunanlılar, 28 Mayıs'ta Ayvalık'a çıkmak istediler. İstanbul'dan gelen emir, "Bırakın çıksınlar!" biçiminde olmasına rağmen Çetinkaya, Yunan'a ilk kurşunu atarak, mukavemeti ve böylece Milli Mücadeleyi resmen başlatıyordu. Çetinkaya 1919 yılında yapılan seçim sonunda Afyonkarahisar Mebusu olarak, Osmanlı Mebusan Meclisi’ne girdi.  Fakat kısa bir süre sonra İngilizler tarafından tutuklanarak Malta’ya sürüldü. Malta'dan yurda döndüğünde Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmıştı ve Atatürk O'nu ve bazı arkadaşlarını bekliyordu. Çetinkaya da birinci mecliste Afyonkarahisar Milletvekili olarak görev aldı.

Çetinkaya, fikir ayrılıkları dolu olan bu birinci mecliste, 1. gurupta yer aldı. 2. Mecliste Atatürk'ten yana olanların büyük çoğunluk sağlamalarında Çetinkaya payı oldu. 2. Mecliste Cumhuriyet Halk Partisi Programı ile Anayasa taslağının hazırlanmasında Kazım Karabekir, Ziya Gökalp, İsmail Canbolat, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu ve Celal Bayar ile birlikte görev yaptı. Uzun seneler Halk Partisinin Grup Başkanlığı görevini devam ettirdi... Daha sonra Ankara İstiklal Mahkemesi Başkanlığına getirildi.

14 Şubat 1925 tarihinde meclisde olan bir olayda, milletvekili Deli Halit Paşa ile arasında yaşanan bir arbede sonrasında patlayan bir silahla Deli Halit Paşa vuruldu ve hayatını kaybetti. Paşayı kimin vurduğu kesin olarak anlaşılamadı. Fakat Ankara Savcılığı Halit Paşa’yı Ali Çetinkaya’nın vurduğu kanaatine vardı; bir nefs-i müdafaa halinde olduğunu kabul ederek bu olaydan dolayı kovuşturma yapılmaması kararı verdi.

16 Şubat 1934 Tarihinde Bayındırlık Bakanlığına seçildi. Ulaştırma İşlerinin Bayındırlıktan ayrılması üzerine oluşturulan Ulaştırma Bakanlığının, 3 Nisan 1939 yılında ilk bakan oldu.  Soyadı Kanunu çıkınca Atatürk ona "ÇETİNKAYA" soyadını verdi.

Çetinkaya, zaman zaman Afyonkarahisar’da yayımlanan "Taşpınar" dergisine mukaleler yazdı. Aralıksız 1946 yılına kadar Afyonkarahisar Milletvekilliği yaptı. Ali Çetinkaya, çok partili sisteme geçilip, Demokrat Parti'nin seçimleri kazanması üzerine o yıl seçilemedi ve milletvekilliği sona erdi.

21 Şubat 1949 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybetti. Cenazesi Afyonkarahisar'a getirildi ve Afyonkarahisar Belediyesi tarafından Asri Mezarlık içerisinde inşa edilen Anıt Mezar'a defnedildi.

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23