• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Ahmet Mithat Efendi kimdir?

Edebiyat, tarih, coğrafya, ziraat, iktisat alanlarında eserler vermiş, yazar, gazeteci ve yayıncı Ahmet Mithat Efendi, aynı zamanda Türk edebiyatının gerçek anlamda ilk popüler yazarıdır.

Ahmet Mithat Efendi

Ahmet Mithat Efendi, 1844 senesinde Tophane- İstanbul'da dünyaya geldi. 

Küçük yaşta yetim kalan Ahmet Mithat, 1854 senesinde Vidin'de bulunan ağabeyi Hafız Ali Ağa'nın yanına gitti ve ğitimine burada başladı.

1857 senesinde ailesi ile birlikte İstanbul'a döndü. Mısır Çarşısı'nda bir aktarın yanında çırak olarak çalışmaya başladı. Ağabeyinin yanında çalıştığı Mithad Paşa'nın yanına girdi. Mithad Paşa 1861'da Niş Valiliği'ne atanınca ağabeyi ile birlikte Niş'e gitti ve Rüşdiyeyi orada bitirdi.

Rüşdiye mezuniyetinin ardından Rusçuk'da Tuna Vilayeti Kalemi'nde memur olarak çalışmaya başladı. Çalışkanlığı ile Mithad Paşa'nın gözüne girdi. Paşa ona kendi adını verdi. Bu arada özel dersler alarak Fransızca'sını ilerletti. 1866 senesinde çevirmen olarak gittiği Sofya'da evlendi.

İlerleyen dönemlerde Tuna Gazetesi'nin başyazarı oldu. 1869 senesinde Mithad Paşa ile birlikte Bağdat'a gitti. Vilayet matbaası ve resmi vilayet gazetesi Zevra'nın müdürlüğünü yaptı. İlk kitabı olan "Hece-i Evvel" isimli ders kitabını burada yazdı.

1871 senesinde ağabeyinin vefatından sonra İstanbul'a döndü. Tahtakale'deki evinin altına küçük bir matbaa kurarak kendi kitaplarını bastı. Bir yandan da "Basiret" gazetesine yazılar yazdı.

Bundan bir sene sonra Namık Kemal ile tanışan Ahmet Mithat Efendi, ilerleyen dönemlerde Devir ve Bedir isimli iki gazete çıkardı. Bu gazeteler kapatılınca Dağarcık ve Kırkambar dergilerini yayınlamaya başladı. Bu dergilerde çıkan yazılar nedeniyle Namık Kemal, Ebüzziya Tevfik gibi yazarlarla birlikte Rodos'a sürgüne gönderildi. 3 sene kaldığı Rodos'ta, Medrese-i Süleymaniye isimli bir okul açıp ders verdi ve V. Murat'ın affıyla 1876'da İstanbul'a döndü.

1876 senesinde İttihat Gazetesi'ni yayınlamaya başlayan yazar, muhalif tutumunu yumuşatarak II. Abdülhamit'e yakınlaştı. Devletin resmi gazetesi Takvim-i Vakayi ve devletin basımevi olan Matbaa-i Amire'nin müdürlüğüne atandı.

Mithad Paşa davasında paşanın aleyhine tanıklık yaptı. 1878 senesinde Osmanlı Sarayı'nın desteğiyle "Tercüman-ı Hakikat" gazetesini kurdu.

1888 senesinde İsveç'te toplanan Müsteşrikler Kongresi'ne katıldı. 1895 senesinde Meclis-i Umur-ı Sıhhiye ikinci reisi oldu. Aynı yıl Sabah gazetesinde yayınlanan "Dekadanlar" başlıklı yazısıyla Servet-i Fünun'u eleştirdi. Sanat ve edebiyat çevrelerinin tepkisini çekti. Yazarlığı bırakmak zorunda kaldı. Ölümüne kadar Darülfünun'da dünya tarihi ve dinler tarihi dersleri verdi, hayır kurumlarında çalıştı. 

"Esrar-ı Cinayat" isimli eseriyle Türk edebiyatındaki ilk polisiye roman örneğini veren Ahmet Mitha Efendi, 28 Aralık 1912 tarihinde 68 yaşındayken hayatını kaybetti. 1878 senesinde çıkarmaya başladığı ve yayın hayatını 1921 senesine kadar sürdürmüş olan "Tercüman-ı Hakikat" gazetesi Osmanlı basın tarihinin en uzun ömürlü ve etkili yayınlarından biridir. 

 

SÖZLERİ:

 

Bilgisizlik koca bir ulusu tutsaklığa sürükler.

Sağlıklı olmak, hayat kavgasında başarının birinci şartıdır.

O şehvet denilen şey yok mu? Çok kötü bir şeydir; ama gerçekten pistir. "Aşkın ruhu" denilen hayali kişiliğin temiz elbisesi, kötü şehvet ile kirlenince zevki kaçar; fakat o zaman hırslı insanın gözlerine perde çektiği için, adam o lekeyi göremez.

 

 

ESERLERİ

 

Romanları

Hasan Mellâh yâhud Sır İçinde Esrar 

Dünyaya İkinci Geliş yâhud İstanbul'da Neler Olmuş 

Hüseyin Fellah 

Felatun Bey ile Rakım Efendi

Karı-Koca Masalı 

Paris'de Bir Türk 

Çengi 

Süleyman Musûlî

Yeryüzünde Bir Melek 

Henüz On Yedi Yaşında 

Karnaval

Amiral Bing 

Vah!

Acâib-i Âlem

Dürdâne Hanım

Esrâr-ı Cinâyât 

Cellâd 

Volter Yirmi Yaşında 

Hayret 

Cinli Han 

Çingene 

Demir Bey yâhud İnkişâf-ı Esrâr

Fennî Bir Roman Yâhud Amerika Doktorları 

Haydut Montari 

Arnavutlar-Solyotlar 

Gürcü Kızı yâhud İntikam 

Nedâmet mi? Heyhât 

Rikalda yâhut Amerika'da Vahşet Âlemi

Aleksandr Stradella

Şeytankaya Tılsımı 

Müşâhedât 

Ahmed Metin ve Şîrzât 

Bir Acîbe-i Saydiyye 

Taaffüf 

Gönüllü 

Eski Mektûblar 

Mesâil-i Muğlaka 

Altın Âşıkları 

Hikmet-i Peder 

Jön Türkler 

 

Öyküleri

Kıssadan Hisse 

Letâif-i rivayet

Suni'fi Zann

Gençlik

Esâret 

Teehhül 

Felsefe-i Zenân 

Gönül 

Mihnetkeşân 

Firkat 

Yeniçeriler 

Ölüm Allâhın Emri 

Bir Gerçek Hikâye 

Bir Fitnekâr 

Nasîb 

Çifte İntikam 

Para 

Kısmetinde Olanın Kaşığında Çıkar 

Diplomalı Kız 

Dolabdan Temâşâ

İki Hud'akâr 

Emânetçi Sıdkı 

Cankurtaranlar 

Ana-Kız 

 

Oyunları (Tiyatro - Piyes)

Eyvah 

Açık Baş

Ahz-ı Sar yahut Avrupa'nın Eski Medeniyeti 

Zuhur-ı Osmaniyan

Çengi 

Çerkeş Özdenler 

Fürs-i Kadim'de Bir Facia yahut Siyavuş 

 

Dil Kitapları

Durub-ı Emsal-i Osmaniye Hekimiyatının Ahvalini Tasvif

 

Tarih

Kainat (15 kitap, 1871-1881)

Üss-i İnkilab (2 cilt, tarih 1877-1878)

Tarih-i Umumi (2 cilt, 1878-1879)

Mufassal Tarih-i Kurun-ı Cedide (3 cilt, 1886-1888)

Tedris-i Tarih-i Edyan (1913)

Tedris-i Tarih-i Umumi (1913)

 

Makale - Mektup

Menfâ 

Zübdet-ül Hakayık 

Ekonomi-Politik 

Müntehabat-ı Tercüman-ı Hakikat

Arnavudlar ve Solyotlar

Müntehebat-ı Ahmed Mithad 

Halla-ü Ukad 

 

Ruhbilim

Nevm ve Hâlât-ı Nevm

İlhamat ve Tagligat

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23