• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Darüsselam Evi, Hint alt kıtasının Türk kurtuluş mücadelesine desteğinin anılarını taşıyor

Yeniakit Publisher
2020-03-20 13:37:40 -
Darüsselam Evi, Hint alt kıtasının Türk kurtuluş mücadelesine desteğinin anılarını taşıyor

Yüz yıl önce Muhtar Ahmed Ensari'nin Darüsselam Evi'nde bir araya gelen Hint liderler İstanbul'un işgalini protesto etmişti

YENİ DELHİ (AA) - ÇİNA KAPUR/EMRE AYTEKİN/GAMZE TÜRKOĞLU - Hint başkenti Yeni Delhi'nin eski mahallelerinin içinde iki katlı sarı ev, Hint alt kıtasının Türk Kurtuluş Savaşı'na desteğini hatırlatıyor.

Bundan tam 100 yıl önce Hindistan'ın Hindu ve Müslüman liderleri bu evde bir araya geldi ve İtilaf Devletleri'nin 3 gün önce İstanbul'u işgal etmesini protesto etmek üzere 19 Mart'ın tüm Hint alt kıtasında "Hilafet Günü" olarak anılmasına karar verdi.

İngiliz sömürgesi Hindistan'da (bugünkü Pakistan, Hindistan ve Bangladeş) yaşayan Müslümanlar, Mahatma Gandhi'nin desteğiyle Osmanlı Devleti'ne yardım etmek üzere Hilafet Hareketi'ni başlattı.

İngiltere'de eğitim görmüş bir doktor ve Hindistan Kongre Partisinin lideri Muhtar Ahmed Ensari'ye ait yarı metruk bina yalnızca Hindistan'ın özgürlük sembolü Mahatma Gandhi'nin Delhi'deki istirahatgahı değil, sömürgeci güçlerin Osmanlı Devleti'ni parçalamaya çalıştığı bir dönemde yardım hareketinin de merkezi oldu.

Ensari, Balkan Savaşları sırasında İstanbul'a giderek yaralı Türk askerlerini tedavi etmek üzere gönüllü bir tıp misyonu kurmuştu.
ÖNE ÇIKAN VİDEO

Osmanlı Devleti'nin dağılması Hindular için Müslümanlar kadar dini ve duygusal bir mesele değildi fakat bu, İngiliz sömürgeciliğinden rahatsızlığını göstermek isteyen iki topluluğu bir araya getirdi.

Eski Delhi'de matbaaların bulduğu Daryaganj semtindeki işlek bir cadde olan Ensari Caddesi'ndeki 1 numaralı bina, Hindistan tarihindeki çok sayıda dönemece tanıklık etti.

Vaktiyle, dönemin eyalet emirlerine ait her biri 20 dönüm araziye kurulu 24 köşkün bulunduğu cadde, zamanla çok sayıda matbaa ve yayınevinin bulunduğu kalabalık bir semt haline geldi.

Türkiye'nin coşkulu bir destekçisi olan Ensari buradaki köşkte yaşadı ve Osmanlılara yardım etmenin yolunu bulmak için liderlerle toplantılar düzenledi.

Darüsselam olarak bilinen ev, aynı zamanda mesleği doktorluk olan 70 yaşındaki D.B. Jain'e ait. Jain'in büyükbabası, Ensari'nin yakın dostu Lala Raj Kishan Jain,1948'de evi Ensari'nin evlatlık kızı Johra Bai'den hatırı sayılır paraya, 6 bin 738 dolara satın aldı.

Doktor Jain AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Büyükbabamız 5 akre toprak bıraktı ve biz, üç erkek kardeş hala toprağın yarısının sahibiyiz. Büyük evin sahibi benim. Onu aslı gibi tutmak için gereken her şeyi yaptım. Yapıyla çok güçlü bir duygusal bağım var. Burası hayatımın büyük bölümünü geçirdiğim yer. Onu olduğu gibi seviyorum." dedi.

Jain, tarihi binayı orijinal haliyle korumak ve bakımı için bazı hibeler aldı.

- Tarihi evde eski mobilyalar muhafaza ediliyor

Evde hala eski mobilyalar muhafaza ediliyor. Jain, büyük misafir odasındaki geniş divanı göstererek divanın, Ensari'ye ait olduğunu söyledi. Mahatma Gandi gibi nüfuzlu birçok kişi bu kanepeyi kullandı.

1949'da Lala Jain, binayı önde gelen bir gazeteye kiraladı. 1980'e kadar bina bu amaçla kullanıldı.

Bugün doktor Jain, binanın bahçesinde ve avlusunda inşa edilen, Delhi Hemşirelik Okulu olarak bilinen yapıda bir klinik işletiyor. Doktor Ensari de 1910 sonrasında Londra'dan dönüşünde, evde bir klinik işletmiş, yöneticileri ve prensleri tedavi etmişti.

Ensari'nin ikametgahı haline gelmeden çok daha önce bina, 17. yüzyılda Hint-Türk İmparatoru Şah Cihan'ın en büyük oğlu Prens Dara Şikoh'un kütüphanesine ev sahipliği yaptı.

Uzmanlar Türkiye'deki olayların, Hindistan'daki Müslüman ve Hindu toplulukları bir arada tutmaya hizmet ettiğine inanıyor.

Hilafet Hareketi olarak bilinen kitlesel güç, Şevket Ali, Muhammed Ali Cevher, Hekim Ecmal Han ve Hindistan'ın ilk Eğitim Bakanı Ebul Kelam Azad gibi liderler tarafından 1919'da, 1. Dünya Savaşı'nın ardından Mondros Mütarekesi ile Osmanlı Devleti'ne uygulanan yaptırımları protesto etmek amacıyla başlatıldı.

Doktor Ensari, Türklere yardım fonu için kaynakların toplanmasına aracı oldu. Aynı zamanda Türkiye'ye yardım etmek amacıyla 5 doktordan oluşan bir misyon kurdu ve bugün Mumbai olan Bombay'dan denize açıldı. Bu misyon, muhtaçlara hizmet verdi. İlk Bölgesel Hilafet Konferansı, (günümüzde Kalküta) Calcutta Belediye Sarayı'nda 28 Şubat 1920'de düzenlendi.

Haberle ilgili yorum yapmak için tıklayın.
x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23