Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), Ankara’da bir alışveriş merkezindeki çocuk oyun alanı işletmecisine, down sendromlu M.A.Y.'yi (7) "diğer çocuklara zarar verebileceği" gerekçesiyle içeri almadığı için üst sınırdan ceza kesti. İşletmeye, 'engelliliğe dayalı ayrımcılık yasağını ihlal' suçundan tam 204 bin 285 TL idari para cezası uygulandı. TİHEK, kararda somut risk değerlendirmesi yapılmadığına ve bu durumun önyargıya dayalı ayrımcılık olduğuna hükmetti.

Ankara'nın Etimesgut ilçesinde Nisan ayında meydana gelen ve sosyal medyada büyük tepki çeken olayda, down sendromlu 7 yaşındaki M.A.Y. ve öğretmeni S.K.O., gittikleri alışveriş merkezindeki çocuk oyun alanına alınmadı. Görüntülerin yayılması ve Türkiye Down Sendromlular Derneği ile ailenin başvurusu üzerine Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) harekete geçti.

Nisan ayında Etimesgut ilçesinde meydana gelen olayda down sendromlu M.A.Y., öğretmeni S.K.O ile birlikte gittiği alışveriş merkezindeki oyun alanına alınmadı. M.A.Y.'nin oyun alanına alınmadığı anlara ilişkin video sosyal medyada yer aldı ve birçok kişi duruma tepki gösterdi. TİHEK, görüntüler üzerine ve Türkiye Down Sendromlular Derneği ile ailenin başvurusuyla inceleme başlattı. İşletme, kuruma gönderdiği savunmada, olayın medyada yansıtıldığı gibi yaşanmadığını, top havuzunda 90-140 santimetre boy sınırı bulunduğunu, yetişkinlerin havuza girmesine izin verilmediğini ve çocuğun menfaatinin gözetildiğini ileri sürdü.

TİHEK İNCELEMEYİ TAMAMLADI

TİHEK kararında, çocuğun öğretmeni S.K.O. ile birlikte alışveriş merkezindeki oyun alanına gittiğini, ancak işletme personelinin çocuğun özel gereksinimli olduğunu fark edince top havuzuna girişine izin vermediği belirtildi. Videoya da yansıyan tartışmada, görevlilerin çocuğun 'diğer çocuklara zarar verebileceğini veya zarar görebileceğini' söyleyerek içeri almadığının tespit edildiğine vurgu yapıldı. Ayrıca dosya kapsamında boy ölçümü yapıldığına dair hiçbir delil bulunmadığı, oyun alanında boy sınırına ilişkin uyarı levhasının da yer almadığı belirtildi.

ÜST SINIRDAN CEZA

Kararda, çocuğun yalnızca engelliliği nedeniyle dışlanmasının ayrı tutma niteliğinde olduğu belirtilerek, "Olayda somut ve ölçülebilir bir risk değerlendirmesi yapılmadığı, personelin açıklamalarının genel varsayım ve önyargılara dayandığı anlaşılmıştır. Engelli bir çocuğun diğer çocuklardan ayrılması çocuğun üstün yararı ilkesine aykırıdır" denildi. TİHEK, olayda engelliliğe dayalı ayrımcılık yapıldığına hükmederek işletmeye üst sınırdan 204 bin 285 TL idari para cezası uygulanmasına karar verdi.

'KARARI MEMNUNİYETLE KARŞILIYORUZ’

Türkiye Down Sendromlular Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gün Bilgin TİHEK’in kararını değerlendirerek, "Yaşanan uygulama, Birleşmiş Milletler Engelli Hakları Sözleşmesi’nin 30’uncu maddesine ve ayrımcılık yasağına açıkça aykırıdır. Her çocuğun akranlarıyla birlikte oyun oynama hakkı vardır. TİHEK’in aldığı kararı memnuniyetle karşılıyoruz. Bu kararın benzer ihlallerin önüne geçmede güçlü bir caydırıcı olmasını diliyoruz. Türkiye Down Sendromu Derneği olarak bu tür hak ihlallerinin karşısında durmaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı.