Twitter’ın; Amerika, Hollanda ve İngiltere gibi ülkeleri tanıdığını ve bu ülkelerin hukuk kurallarına uyduğunu ifade eden Said Ercan; “Türkiye, dünyada Twitter’ı en çok kullanan 7. ülke ve 13 milyon kullanıcısı var. Twitter, Türkiye’yi gözardı edemez. Türkiye’nin kararlılığını gördü ve bu yüzden yola gelecektir” dedi
Uluslararası Sosyal Medya Derneği (USMED) Başkanı Said Ercan, Türkiye’deki hukuk kurallarına uymayan Twitter’ın erişime engellenmesini değerlendirdi. Türkiye açısından sosyal medyanın artık eğlenceli bir yer olmaktan çıktığını, gergin ve siyasal bir ortama dönüştüğünü söyleyen Said Ercan ile Twitter’ın erişime engellenmesini konuştuk...
Sosyal paylaşım sitesi Twitter’ın erişime engellenmesini nasıl değerlendiriyorsunuz?
- Türkiye’de özellikle seçime beş kala Twitter’ın erişime engellenmesi sürpriz oldu. Twitter’ın erişime engellenmesine birkaç açıdan bakmak lazım. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın Twitter’ın erişime engellenmesinin öncesinde Bursa mitinginde yaptığı açıklamada, “Twitter’ın kökünü kazıyacağız. Uluslararası tepkiler umurumuzda değil” demesi bu olayın hukuki mi, yoksa siyasi mi olduğu noktasında kafalarda bir soru işareti oluşturdu.
Mesleki açıdan baktığımızda, hükümet açısından Twitter’ın kapanması çok ciddi bir risk oluşturuyor. AK Parti’ye bağlı belediyeler ve diğer resmi hesaplar kapamadan sonra kullanılmadığı için burada bir boşluk oluştu. Muhalefet partileri Twitter’ı yasak olmasına rağmen kullanmaya devam etti ve kararsız seçmeni etkilemeye çalıştı. Twitter’ın erişime engellenmesiyle kullanıcılar bundan şaşırmış ve üzülmüş olsa da; Twitter tarafından Türkiye’ye karşı bir kayıtsızlık, Türkiye’yi tanımama, 3. dünya ülkesi olarak gören durum söz konusuydu. Yasağın ilk günü Twitter kurucusu Türkçe bir tweet attı. Yasak ciddi ses getirdi.
Twitter’ın dünyada Amerika, Hollanda, Kanada ve İngiltere gibi 13 ülkede 15 ofisi var. Türkiye, Suudi Arabistan ve Endonezya gibi Müslüman ülkeler Twitter’ı çok kullanan ülkeler arasında yer alıyor ama Twitter’ın buralarda ofisi yok. Twitter, Türkiye’de yıllık yaklaşık olarak 4,3 milyon dolar gelir elde ediyor. Twitter artık borsaya girdi ve direkt satışa geçiyor. Firmalar artık Twitter üzerinden direkt olarak e-ticaret yapabilecekler. Bu çok büyük bir reklam pastasıdır ama Twitter Türkiye’ye vergi vermiyor; hatta Türkiye yasalarını tanımayarak, mahkemelerin taleplerini geri çeviriyor.
Twitter diğer ülkelerin hukuk kurallarına göre hareket ediyor mu?
- Tabii ki. Twitter’ın ofislerinin olduğu ülkelerde hukuki olarak temsilcilikleri var ve muhatap kabul ediyor. Hukuk kuralları gereği içerik kaldırılıyor. Şu anda bir konuya dikkat çekmek istiyorum. Türkiye’de fazla konuşulmadı ama; İngiltere ile Google ve YouTube anlaştı. Bu hakikaten çok facia bir şeydir. YouTube, İngiltere’ye “kendi ülke menfaatlerini zedeleyecek noktalarda direkt admin olarak giriş yapıp o videoyu İngiltere’nin mahkeme kararı olmadan kaldırabileceğine” yönelik bir hak verdi. Bir de, İngiltere, Kanada ve yine dünyanın birçok yerinde olaylar çıktığında Twitter erişimi engellendi. Türkiye’de ise, Gezi Parkı olaylarında Twitter kapatılmamıştı.
Twitter’ın Türkiye’ye yönelik, hukuk kurallarını tanımaması ve vergi vermemesi gibi bir tavır almasının sebebi nedir?
- Türkiye zaten zor bir süreçten geçiyor. Özellikle kaynaklarının ne olduğu bilinmeyen bazı gölge hesaplar üzerinden Türkiye’ye operasyon yapılıyor. İnternet üzerinden Türk siyaseti şekillendirilmeye çalışılıyor. Bu durum, 2011 seçimlerinde de, “farklı ülkücülük” hesabından yapılmıştı. Türkiye’nin ikinci muhalefet partisi olan MHP’den birçok milletvekili istifa etmek zorunda kalmıştı. Hâlâ bunu kimin yaptığı bilinmiyor.
Türkiye açısından sosyal medya artık eğlenceli bir yer olmaktan çıktı ve gergin, siyasal bir ortama dönüştü. Bunu da dönüştürenlerin niyeti Türkiye’nin yeniden içeride ve dışarıda zorlanması olabilir. Türkiye’de Başbakan, siyasetçiler, sanatçılar adına açılmış birçok kişinin sahte hesapları var. Bu sahte hesaplar hem sosyal medyada yanlış bir algı oluşturuyor, hem de sanal mağduriyet oluşturuyor.
Bu tür hesaplardan ciddi ciddi küfürler ediliyor. Bu küfür etme hakkı dünyanın hiçbir yerinde yoktur. Özgürlük, bir başkasının özgürlüğünün başladığı yere kadardır. Dünyanın hiçbir hukukunda küfür etme ve hakaret etme özgürlüğü yoktur. Şimdi hal böyle olduğu zaman Twitter sizin yasalarınızı görmezden geliyor. Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre suç işleyen hesapların sahiplerini ve IP numaralarını vermiyor.
Facebook’da sistem nasıl işliyor?
- Facebook ile Türkiye arasında da geçmişte anlaşmazlıklar yaşandı, sonra Facebook Türkiye ofisi açıldı ve vergi vermeye başladı. Geçen sene Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına göre suç işleyen 61 hesabın bilgilerini Türkiye ile paylaştı.
Türkiye, Twitter’a haddini mi bildirmek istiyor?
- Twitter, Facebook artık masum bir sosyal ağ değildir. Özellikle Amerika menşeili sosyal ağların masum bir sosyal ağ olduğu söylenemez. Bunlar bilgi paylaşma noktasında Amerika hükümeti ile haber alma servisleriyle işbirliği içerisindedir ve işbirliği içerisinde de olmak zorundadır. Hemen yanıbaşımızda yaşanan arap baharının nasıl geliştiği hâlâ tartışma konusudur.
Türk hükümeti; Twitter’ın kanunlarına uymasını, suçluları korumamasını ve vergi vermesini istiyor. Twitter ise, uluslararası bir şirket olduğu için dünya kamuoyunun etkisini de kullanarak elini güçlendirmeye çalışıyor. Türkiye’nin elini anlaşma masasında zayıflatmak istiyor. Bir anlaşma muhakkak sağlanacaktır, çünkü Twitter, Türkiye’yi gözardı edemez. Türkiye, dünyada Twitter’ı en çok kullanan 7. ülke ve 13 milyon kullanıcısı var. Bu sayı her geçen gün artmaktadır.
Twitter’ın erişime engellenmesinin üzerine avukat tutması ve iki tane dava açılan kullanıcıların hesaplarını kapatması, ister istemez Türkiye’yi kale almaya başladığının göstergesidir. Twitter burada Türkiye’nin kararlılığını gördü ve bu yüzden yola geleceğini düşünüyorum.
Eklemek istediğiniz bir şey var mı?
- Türkiye’de sosyal medya; çoğunlukla siyaset ve dijital pazarlama için kullanılıyor. Sosyal medya bağımlılığı diye bir hastalık var, bugün insanların ciddi anlamda psikolojilerini etkiliyor. USMED olarak, Yeşilay ile birlikte sosyal medya bağımlılığı çalıştayına katıldık. Sosyal medya bağımlılığı konusunda ciddi çalışmalara ihtiyacımız var. Bu hususta akademik çalışmalara ihtiyaç var. “Sosyal medyayı, insanlığın hayrına nasıl kullanabiliriz” konusu üzerine yoğunlaşmalıyız. USMED olarak biz eğitimler veriyoruz, sosyal medyada sertifikalı uzmanlar yetiştiriyoruz. Bu noktada herkes bir şey yapmalı ve sosyal medyanın öcü olmadığını, iyi kullanıldığında insan hayatının kalitesini artıracağı gösterilmelidir. Devlet de sosyal medyayı turizmde, vatandaş-devlet iletişiminde, dijitalleşmede aktif şekilde kullanmalıdır.
YOUTUBE HAREKETE GEÇMELİ
Twitter’ın engellenmesinden birkaç gün sonra YouTube da engellendi... Neler söylemek istersiniz?
- YouTube daha önce Türkiye’de Atatürk’ü Koruma Kanunu çerçevesinde yaklaşık 2 yıl kapalı kalmıştı. Twitter, Türkiye’de belli bir kesim tarafından kullanılıyor, YouTube ve Facebook ise herkes tarafından... Hükümetten kısa sürede yasağı sona erdirmesini bekliyoruz. Fakat YouTube da yasadışı dinlemelerle ilgili, devlet sırlarını ifşa eden videoları, İngiltere’ye davrandığı gibi Türkiye’ye de davranmalı ve derhal kaldırmalıdır.
'DÜŞÜNÜN Kİ BİR HESAP SİZE SÜREKLİ KÜFREDİYOR'
Twitter’da özgürlüğün bir sınırı var mı?
- Özgürlüğün her yerde bir sınırı var. Özgürlük başkasının özgürlüğünün başladığı yerde biter. Hakaret ve küfür özgürlüğü diye bir şey yok. Mesela nefret söylemi bütün evrensel yasalarda suçtur. Twitter’da gölge hesaplarla, adı sanı, resmi belli olmayan hesaplarla çok nefret körükleniyor. Düşünün bir hesap size takmış durumda ve sürekli size küfür ediyor. Belki çamur at izi kalsın mantığıyla bir iftira atıldı. Bunları görmezden gelseniz bile internette çıkıyor. Bu iftiranın kaldırılmaması sizin hayatınızı, mesleğinizi ciddi anlamda etkiliyor; online itibar yönetimi diye bir alan var ve itibar suikasti kolayca sosyal medya üzerinden yapılabiliyor.
YASAĞI DELEN TARAYICILAR CİDDİ TEHLİKE ARZ EDİYOR
Twitter’da güvenlik nasıl sağlanmalı?..
- Güvenlik çok önemli bir unsurdur. Engelle birlikte yasağı delme noktasında birtakım yurtdışı kaynaklı tarayıcılar çıktı. Bu uygulamalar sizin hesaplarınıza erişebiliyorlar. Özellikle bu tür uygulamaları yükleyen kişiler, bu cihazlardan internet bankacılığına girmesinler, şifrelerini de sürekli değiştirsinler. Çünkü bu hesaplar yakında ciddi anlamda sıkıntılar oluşturacaktır. Çünkü güvenlik açığı hayli fazla. Siz onlara bir anlamda bütün her şeyinizi teslim ediyorsunuz. Makinenizin kullanma yetkisini veriyorsunuz. O makineyi alıyorlar yurtdışına çıkarıyorlar. Amerika’dan, Fransa’dan bir server üzerinden bağlanıyorsunuz. Ciddi anlamda tehlikelidir. Güvenlik açısından dikkat edilmelidir.
Bunun dışında da sosyal medya hack oranı ciddi anlamda arttı. Hesapların hacklenmesi de çok kolay. Onun için şifre güvenliği çok fazla olmalı. Öte yandan; sosyal ağlardan telefonla giriş kodu alınarak güvenlik artırılabilirler.
