Çocukların haklarını savunmak, ihlalleri görünür kılmak ve farkındalık oluşturmak için kutlanan 'Dünya Çocuk Hakları Günü' son günlerde yeniden gündeme geldi. Peki, Dünya Çocuk Hakları Günü haklarını ne zaman niye kutlanıyor?
Çocukların korunma, eğitim, barınma ve seslerini duyurma hakkına dikkat çeken Dünya Çocuk Hakları Günü, dünya genelinde önemini her yıl daha da artırıyor. Uluslararası toplumu harekete geçirmeyi amaçlayan bu özel gün, çocukların karşı karşıya kaldıkları sorunları görünür kılarken, aynı zamanda Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin ortaya çıkış sürecini de hatırlatıyor. Peki bu anlamlı gün nasıl ortaya çıktı ve neyi temsil ediyor?
Dünya Çocuk Hakları Günü’nün tarihsel süreci
UNICEF tarafından çocukların haklarına dikkat çekmek için başlatılan bu özel gün, Çocuk Hakları Bildirisi ve Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin kabul edilmesiyle uluslararası bir anlam kazandı. Çocukların yetişkinlerden farklı ihtiyaçlara sahip olduğunu temel alan sözleşme, taraf devletlere çocukları korumaya yönelik yükümlülükler getiriyor.
Çocuk Hakları Sözleşmesi’nin kapsamı
193 ülke tarafından imzalanan sözleşme, çocukların eğitimden güvenli barınmaya, şiddetten korunmaya kadar pek çok hakkını güvence altına alıyor. Taraf ülkelerin yasal düzenlemelerini takip etmek amacıyla BM bünyesinde oluşturulan Çocuk Hakları Komitesi ise her beş yılda bir ilerleme raporlarını değerlendiriyor.
Dünya çocuklarının karşı karşıya kaldığı sorunlar
Uluslararası Af Örgütü’nün verilerine göre, dünya genelinde çocuk istismarı, zorla çalıştırma ve eğitimden uzak kalma halen büyük bir sorun. Milyonlarca çocuk savaş, yoksulluk ve zorunlu göç nedeniyle temel haklarından mahrum yaşıyor. UNICEF raporları ise her gün beş yaşın altında on binlerce çocuğun önlenebilir nedenlerle hayatını kaybettiğini gösteriyor.
Küresel tehlikeler ve ihlaller
Birleşmiş Milletler’in tüm çabalarına rağmen, Gazze, Suriye ve Arakan gibi bölgelerde yaşanan ihlaller, çocukların halen en savunmasız kesimi oluşturduğunu ortaya koyuyor. Çocukların korunması gerektiğini vurgulayan sözleşme, uluslararası sorumluluğu hatırlatırken, uygulamadaki eksiklikler dikkat çekiyor.
Dünya Çocuk Hakları Günü ne zaman kutlanıyor?
Dünya Çocuk Hakları Günü, 1954 yılından bu yana her yıl 20 Kasım tarihinde kutlanıyor. Çocuk haklarını korumak ve farkındalığı artırmak amacıyla belirlenen bu özel gün, aynı zamanda 1959’da yayımlanan Çocuk Hakları Bildirisi’nin ve 1989’da Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilen Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin de yıldönümü olması nedeniyle uluslararası bir önem taşıyor. Bu nedenle 20 Kasım, hem sözleşmelerin kabul edildiği tarihleri temsil ediyor hem de dünya genelinde çocukların yaşadığı hak ihlallerine dikkat çeken en anlamlı günlerden biri olarak kabul ediliyor.
