• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0

Nahit Sırrı Örik kimdir?

Yazar Nahit Sırrı Örik kimdir?

Nahit Sırrı Örik

Nahit Sırrı Örik, 22 Mayıs 1895 tarihinde İstanbul’da dünyaya geldi. Babası, Abdülhamit II zamanında Hukuk Mektebi öğretim üyesi, Saray mütercimi ve Maarif Nezareti mektupçularından William Shakespeare'den iki oyun çevirmiş Hasan Sırrı Bey, dedesi divan sahibi şairlerden Ahmet Nafız Paşa’dır. Annesi Melek Hanım’dır. Henüz dört yaşındayken anne babasının ayrılmasıyla, üvey anne ve babanın yanında büyüdü. Eğitimine evde bir Türkçe hocası ve bir Fransız mürebbiye ile başladı. Özel dersler aldıktan sonra, Beşiktaş'taki Afitab-ı Maarif Rüştiyesi'nden (ortaokul) mezun oldu. Sırayla bir İngiliz, bir Fransız Mektebinde okudu. Galatasaray Mekteb-i Sultânisi'ne (Galatasaray lisesi) girdi, hiçbirini tamamlamadı. Bir müddet sonra 1913 yılında Mekteb-i Hukuk'un derslerine katıldı ve burayı da yarım bıraktı. 

Babasının ısrarı ve hatırı ırlığı sayesinde Berlinbüyükelçiliği maiyetîne tayin edildi. Berlin’de iken son halife II. Abdülmecid’nin oğlu Şehzade Faruk’un yanında bir operaya kadın kılığında gitti. Ertesi gün Alman gazetelerinde alay konusu oldu ve acilen İstanbul’a çağrıldı. Elçilik görevinden ayrıldı, ama İstanbul’a dönmedi.

Birinci Dünya Savaşı'nın ikinci yılından itibaren 1915 yılında Berlin, Tiflis, Paris, Viyana, Roma ve Kopenhag gibi Batı kentlerinde yaşadı. İlk öyküsü 1927 yılında Fransa'da, Fransızca olarak yayımlandı. “Zeynep la Courtisane” adlı bu ilk öyküsü Paris’te Les Oeuvres Libres dergisinde Eylül 1927 ayında yayımlamıştır.

Cumhuriyet'in ilânından ve babasının vefatından sonra 1928 yılında yurda döndü ve Cumhuriyet gazetesinde yazarlığa başladı. Daha sonra Ankara'ya yerleşti ve Milli Eğitim Bakanlığında mütercim olarak görev yaptı.

Milli Eğitim Bakanlığında uzun seneler çevirmen olarak çalıştı. Hasan Ali Yüceldöneminde Dünya Klasikleri'ne birer Voltaire ve Balzac çevirisiyle katkıda bulundu.

Sonraki yıllarda şiir dışında edebiyatın hemen hemen her türünde ürün verdi. Daha çok hikâye, gezi notları, edebiyat ve tarih araştırmalarıyla tanındı. Eserlerinin önemli bir kısmında “İstanbul konak kültürü” denebilecek bir yaşama tarzını anlattı.

1928 yılından sonra Cumhuriyet, Tanin, Tan, Milliyet, Edebiyat ve Sanat Gazetesi, Hayat, Muhit, Gürbüz Türk Çocuğu, Aydabir, Tarihte Bu Ay, Varlık, Radyo Haftası, Radyo Dünyası, Yelpaze gibi çeşitli gazete ve dergilere öykü, roman tefrikaları, gezi yazıları, deneme, makaleler yazdı ve çeviriler yaptı.

Özellikle, 1958 yılında tamamladığı “Eski Zaman Kadınları Arasında” adlı anılarında, bu kültürün içyapısı, gelişmesi, dalgalanmaları, zaaf ve üstünlüklerini ortaya çıkardı. Babasının, Abdülhamit II’in mabeyn mütercimliğinde çalışmış olması, Nahid Sırrı Örik’e, saraylıları yakından tanıma fırsatı vermiştir.

Ankara'da iken 15 Temmuz 1933 tarihinden itibaren Yaşar Nabi Nayır ile birlikte Varlık Dergisi'ni çıkardı. Babasının 1933 yılındaki ölümünün ardından İstanbul'a döndü.

Nahit Sırrı Örik, hayatının sonuna kadar çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Gazeteci olarak Kayseri, Edirne, Kırşehir gibi Anadolu kentlerine yaptığı gezi notlarını yayımladı. Yazdığı makaleler de farklı dergi ve gazetelerde yayınlandı. Roman, hikâye, oyun, deneme, inceleme, anı ve gezi türlerinde eserler verdi, çevirileri dahil 30'u aşkın kitabı yayımlandı.

1958 yılında önce dört tefrikalık bir uzun öykü (“Bir Çamaşır Teknesi Önünde”) ve sonra bir kısa roman, Turnede Bir Artist Öldürüldü, Vatan‘da yayınlanır. Roman ne yazık ki yazılışı ve yayınlanışından 37 yıl sonra, 1995 yılında kitaplaşır. “Tersine Giden Yol” ve “Turnede Bir Artist Öldürüldü” romanları 1995 yılında, “Colére de Sultan”ı 2005 “Yıldız Olmak Kolay Mı?” ise fakat 2006’da yayımlanabildi. 2012 yılında “Gece Olmadan” adlı hikaye kitabı ilk baskısı Oğlak yayınevi tarafından yapıldı.

Nahit Sırrı Örik, 18 Ocak 1960 tarihinde İstanbul’da 65 yaşında hayatını kaybetti.

Nahit Sırrı Örik’in “Sultan Hamid Düşerken” adlı romanını tiyatrocu Kemal Bekir 1976 yılında “Düşüş” ismiyle tiyatro oyununa çevirdi. Aynı eseri 2002 yılında sinema yönetmeni Ziya Öztan “Abdülhamit Düşerken” adıyla filme çekti.

“Kıskanmak” adlı romanı 2009 yılında yönetmen Zeki Demirkubuz tarafından aynı adla film yapıldı.

Nahit Sırrı Örik Eserleri:
Hikaye:
1929 - Kırmızı ve Siyah 
1932 - San'atkârlar 
1933 - Eski Resimler 
1933 - Colére de Sultan (Fransızca) 
1934 - Eve Düşen Yıldırım 
1958 - Bir Çamaşır Teknesi Önünde 
2012 - Gece Olmadan 

Roman:
1946 - Kıskanmak 
1947 - Tersine Giden Yol 
1957 - Sultan Hamid Düşerken 
1958 - Turnede Bir Artist Öldürüldü 
2006 - Yıldız Olmak Kolay Mı? 

Oyun:
1933 - Sönmeyen Ateş 
1934 - Muharrir 
1949 - Para Uğrunda 
1952 - Alınyazısı 

İnceleme:
1932 - Edebiyat ve Sanat Bahisleri 
1933 - Tarihi Çehreler Etrafında 
1933 - Roman ve Hikaye Hakkında Bir Kalem Denemesi 
1953 - Yüzelli Yılın Türk Meşhurları Ansiklopedisi 
1956 - Hayat ile Kitaplar 
1989 - Abdülhamid’in Haremi 
2002 - Bilinmeyen Yaşamlarıyla Saraylılar 

Gezi Notları:
1939 - Anadolu 
1941 - Bir Edirne Seyahatnamesi 
1955 - Kayseri-Kırşehir-Kastamonu. 

Hatıra:
1958 - Eski Zaman Kadınları Arasında 

Çeviri: 
1949-1956 - Avrupa ve Fransız İhtilali (7 cilt, A. Sorel’den) 
1940 - Journal (Antoine Galland’dan) 
1940 - Aziyade (Pierre Loti’den) 
1947 - Bezgin Kadınlar (Pierre Loti’den) 
1939 - İsveç Kralı XIII’nci Şarl’ın Tarihi (Voltaire’den) 
1944 - XIV. Louis Asrı (3 cilt) (Voltaire’den) 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23