• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0
Muharrem Güneş
Muharrem Güneş
TÜM YAZILARI

Suudi Arabistan İran’daki ayaklanmadan ders çıkarır mı?

09 Ocak 2018
A


Muharrem Güneş İletişim: [email protected]

Suudi Arabistan yönetimi, İran halkının verdiği dersin tehlikelerini kavramaya başladı ve patlamadan önce kendi halkının biriken öfkesini dindirmek için harekete geçti. 

Suudi Kral Selman bin Abdulaziz’in devlette bir milyon iki yüz bin çalışan memur ve geçim sıkıntısı çeken bir o kadar da emekli için 52 milyar Suudi Riyali (14 milyar dolar) harcaması yaklaşık on gün önce İran’ın 70’den fazla şehir ve kasabasında gerçekleşen gösterilere denk düşmesi şaşırtıcı veya tesadüf değildi. İran’daki halk ayaklanması, yüksek pahalılık ve geçim sıkıntısına rağmen İran hükümeti’nin Yemen, Lübnan, Suriye ve Gazze’deki hareketleri desteklemek için milyarlarca dolar harcayıp halkını ihmal etmesine yönelik itirazlardı.

Suudi rejimi, özellikle birçok sosyal iletişim araçlarında kendi ülkelerinde de patlamanın yakında olabileceğini teyit eden pek çok göstergenin belirmesi ve aynı gerekçelerle İran benzeri bir ayaklanmanın Suudi Arabistan’da ortaya çıkma ihtimaline karşı “önleyici adım” alması gerekiyordu. Suudi hükümetinin benzin fiyatını yükseltmesi ve yılbaşı itibariyle birçok katma değer vergisi getirme kararı, vatandaşların tepkisine yol açmış, alınan kararları protesto etme sesleri yükselmeye başlamış, sosyal medyada özellikle de “maaş yeterli değil” hashtag’ı çok yankı bulmuştu.

Suudi Arabistan’ın önceki kralı Abdullah bin Abdulaziz, ülkesini Mısır, Suriye, Yemen, Tunus ve Libya’da patlak veren “Arap Baharı Devrimleri’nden korumak için, konut kredilerinin kaldırılması, gençlerin ve işsizlerin desteklenmesi, yurtdışındaki bursların iki katına çıkarılması gibi mali reformlar çıkarmış, 2011 yılında 120 milyar dolar harcamıştı. Tüm bu adımlar halkın öfkesini bastırmak, Suudi sokaklarını sakinleştirmek ve patlamayı önlemek için başarılı olmuştu. Ancak şimdiki yönetimin halkı susturmak için 52 milyar riyal tutarındaki bütçesi, Kral Abdullah’ın yaptığı harcamaya göre hayli mütevazi bir tutar olduğu da bir gerçek.

Suudi yönetimin aldığı kararların vatandaşlar üzerindeki beklenen etkilerini ve mevcut tıkanıklığı yok edeceğini şimdiden tahmin etmek henüz çok erken. Ancak “Şimdilik bazı olumlu sonuçlar doğurduğu, kısa vadeli ve geçici bir memnuniyet etkisi oluşturduğu söylenebilir. Önümüzdeki yıl bu destekler uzatılmadığı takdirde bu olumlu etkinin sadece bir yıl olacağı, yani kalıcı olmayacağı hatırlanmalıdır. Sadece bu yılın bütçe açığı 200 milyar riyal olduğu göz önüne alınırsa son üç yıldaki büyük açıklardan zarar gören ülkenin hazırdaki bütçesine ek gelir kaynakları oluşturması gerekir. Sorunların altında yatan hastalık kökenine inilmeden sadece pansuman tedbirler ile ele alınırsa, protesto riski şimdi olmasa da gelecek yıllarda var olmaya devam edecektir.

Şu anda tahta çıkmasının üçüncü yılını kutlayan kral Selman, oğlu Prens Muhammed bin Selman’ı veliaht prensi olarak atayarak, başta Kraliyet Prensinin devrilmesi ve ailenin tahtının devredilmesi gibi önemli yapısal, ekonomik, politik ve askeri değişiklikler gerçekleştirdi. Kadınların sürücü olabilmesi ve istihdam sektörüne girmesi izni, tek gelir kaynağı olarak petrole olan bağımlılığın azaltılması gibi adımlar atmaya da hazırlanıyor.

Prens Muhammed bin Selman, devletin işleyişinde “demir yumruk” politikası izledi ve tahtın varisleri olan prensleri (Muhammed bin Nayef, Mutab bin Abdullah, Velid bin Talal) gibi tüm rakiplerini devirdi. Birçok düşünür ve aktivistin tutuklaması sonrası “yolsuzluk” suçlamasıyla 11 emir ve 200 iş adamını tutukladı.

Hâlâ belirsiz olan nedenlerle peşi sıra gelen bu tutuklamalar tehlikeli gelişmelere dönüştü, ciddi bir “huzursuzluk” ve “tedirginlik” havası oluşturdu. Suudi yönetim düşen kar taneciklerinin kartopuna dönüşüp kendilerini kuşatmadan önce bu gerçekle yüzleşmeleri gerekiyor.

Kaynak: www.raialyoum.com

 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23