• İSTANBUL
  • İMSAK
    00:00
    GÜNEŞ
    00:00
    ÖĞLE
    00:00
    İKİNDİ
    00:00
    AKŞAM
    00:00
    YATSI
    00:00
  • 0.0
  • 0.0
  • 0.0
Ayhan Demir
Ayhan Demir
TÜM YAZILARI

Dergiler, Balkanlar’dan geldiler

18 Mayıs 2016
A


Ayhan Demir İletişim: [email protected]

Dergiler, hayatımızın olmazsa olmazlarıdır. Üzerimizde hakkı olan ve ilgiyle takip edilen birçok isim, dergiler sayesinde gün yüzüne çıkmıştır. 

İşte İsmet Özel, Süleyman Çobanoğlu, İbrahim Tenekeci, Ahmet Murat, Furkan Çalışkan, İsmail Kılıçarslan ve Mustafa Akar.

Ve Nurettin Topçu, Nuri Pakdil, Rasim Özdenören, Hüsrev Hatemi, Hasan Aycın, Ahmet Kekeç, Sibel Eraslan, Hakan Albayrak, ve Fatma Barbarosoğlu.

Üstad kabul edilen Necip Fazıl Kısakürek, Cemal Süreya, Sezai Karakoç, Attila İlhan ve Cahit Zarifoğlu gibi isimler de dergicidir. 

Şurası kesin: Bir mutfağında yer alan isimlerin, ayakta kalma şansı daha fazla oluyor.

Şunu da hatırlatalım: Dertli olanlar, dergi sahibi olabilirler. Onların çıkardığı dergiler de kalıcı olurlar. Türkiye Yazarlar Birliği’nin “Yılın Dergisi” ödülüne layık görülen İtibar, bunun en iyi örneğidir. Cins ve Lacivert dergileri de aynı yolda ilerliyorlar.

Dergiler, aynı zamanda, önemli bir uluslararası ilişkiler enstrümanıdır. Eski Yugoslavya’da Üsküp merkezli yayın yapan, Çevren ve Sesler dergileri, bunun en güzel örnekleridir.

Sesler, 1965’den 2001’e kadar, 331 sayı yayınlandı. Çevren, 1973’den 1992’ye kadar, 92 sayı yayınlandı. Bu dergiler, Türkler tarafından ve Türkçe yayınlandı. Fakat Boşnak, Arnavut, Sırp ve Makedonlara da söz hakkı verdi.

Fehim Nametak, Zeynel Beksaç, Ali Podrimya, Şükrü Ramo, Abdullah Sidran, Avni Engüllü, Ferid Muhiç ve Fahri Ali gibi önemli isimler bu dergilerde yazdılar. 

Ramiz Kelmendi, Reşit Handan, Adem Hanciç, Necati Zekeriya, Lyubinka Raykoviç, İlhami Emin, Hasan Kaleşi ve Aliya İsakoviç de bu dergilere ürün verdiler. 

Bu dergilerin yayın hayatından çekilmesi, Balkan aydınları arasındaki irtibatı da zayıflattı.

Şunu sıkça duyuyoruz: Onca yatırıma rağmen Türkler ile Boşnaklar, Arnavutlar ve diğer bölge halkları arasında kalıcı ve mümbit bir zemin oluşturulamıyor.

Aynı kanaati paylaşıyor ve hatırlatıyoruz: “Ülkeler, kılıçla alınır, kalem ile tutulur.”

Asım Gültekin’in gayretleriyle kurulan Türkiye Dergiler Birliği’nin düzenlediği Dergi Fuarı, bu sorunu aşmak adına, önemli bir organizasyon. Bu yıl yedincisi düzenlenen fuara, Balkan ülkelerinden yoğun katılım oldu.

Fuara katılan çocuk dergileri arasında;Bosna’dan Elif, Kosova’dan Türkçem ve Makedonya’dan Kardelen vardı. 

Elif, 2010 yılında Saraybosna’da yayına başladı. Melika Nezirovac yönetimindeki bu derginin, 6 bin 500 gibi önemli bir tirajı var. Dergide, dini bilgilerin yanı sıra, matematik, fen bilimleri, bilmece ve bulmaca sayfaları var. Karikatürler eşliğinde, Türkçe öğretimi de yapılıyor. 

Türkçem, 1999’da Zeynel Beksaç yönetiminde, aylık periyotta yayın hayatına başladı. Çocuklara yönelik hikaye, şiir ve denemelerin yer aldığı, dolu dolu bir içeriğe sahip.

Fuardaki kültür ve edebiyat dergileri arasında;Makedonya’dan Köprü, Karadağ’dan Avlija (Avlu) ve Lemba (Lamba), Batı Trakya’dan Fiyaka, Hırvatistan’dan Behar (Baharda meyve ağacında açan çiçek) ve Kosova’dan Freskia (Serinlik) bulunuyordu.

Köprü, 2002 yılında Üsküp’te yayınlanmaya başladı. Leyla Şerif Emin yönetiminde üçer aylık periyotlarda yayınlanıyor. Türkoloji öğrencilerinin çabalarıyla yayına başlayan derginin, artık kendi yazar kadrosu bulunuyor. Aynı yayın grubundan, Kardelen isimli bir çocuk dergisi de çıkarılıyor.  

Avlija, 2010 yılında Safet Vrbiçki Hadroviç yönetiminde yayına başladı. Genellikle Boşnakların kültürel, edebi ve sosyal sorunlarını dosya konusu yapıyorlar. Dergi bünyesinde yayınlanan çeşitli kitaplar da var.

Lemba, 1998 yılında Sabina Osmanoviç idaresinde yayına başlamış. Karadağ’ın en eski dergisi. Yılda bir Arnavutça yayınlanıyor. Arnavutluk ve Kosova’da da dağıtılıyor. 

Fiyaka, 2013 yılında Hüseyin Mehmet yönetiminde yayına başladı. İki ayda bir yayınlanıyor. Bu dergi, Batı Trakyalı gençlerin Türkçe ürün yayınlayabilecekleri önemli bir zemin vazifesi görüyor.

Behar, 1900 yılında Saraybosna’da yayına başlamış. Fakat şu an Zagreb’ten yayınlanıyor. Sead Begoviç idaresindeki Behar, Bosna’nın en eski kültür, edebiyat ve tarih dergisidir. 

Freskia, Dituria (İlim) Derneği tarafından 2015 yılında yayınlanmaya başladı. Her yıl Ramazan ayında Arnavutça yayınlanıyor. 

Fuarın haber-yorum dergileri arasında; Bosna’dan Stav (Duruş) ve Makedonya’dan Shenja (İşaret) yer alıyordu.

Stav, 2015 yılında Filip Mursel Begoviç yönetiminde Saraybosna’da yayına başladı. Her hafta, dikkat çeken konularla, okurlarının karşısına çıkıyor.

Shenja, 2011 yılında İsmail Sinani idaresinde aylık periyotta yayınlanmaya başladı. Üsküp merkezli dergi, Tiran’dan Prizren’e uzanan coğrafyada, Arnavutlar tarafından ilgiyle takip ediliyor.

Yeri gelmişken, Kosova’da yayınlanan ama fuarda göremediğimiz Bay, Kosova İmza ve Paradigma kültür-sanat-toplum dergilerini de hatırlatalım.

İnşallah, en kısa zamanda, çok dilli kültür, sanat ve edebiyat dergilerinin hayata geçişine şahit oluruz.

 

x

WhatsApp İhbar Hattı

+90 (553) 313 94 23